تبيين اهداف برنامه درسي مبتني بر تربيت معلم پژوهنده در دانشگاه فرهنگيان

پيشينه و اهداف: هدف از آموزش معماري، آماده‌سازي ‌‌‌‌فارغ‌التحصيلان ‌اين رشته براي كارايي عمومي ‌در ‌اين زمينه است. اين در حالي است كه بسياري از فارغ‌التحصيلان معماري كه جذب بازار كار مي‌شوند، شكافي عميق ميان آنچه در دانشكده آموخته‌‌اند و آنچه در فعاليت حرفه‌اي انجام مي‌شود، مشاهده مي‌كنند.در‌ اين تحقيق، ‌‌ارزيابي دامنه ارتباط آموزش و كار حرفه‌اي معماري مد نظر است تا‌‌ با بررسي نحوه‌‌ آموزش معماري در مقطع كارشناسي و وضعيت بازار كار در ‌ايران به ‌اين سؤالات پاسخ داده شود كه «۱ مشكلات آموزش معماري در مقطع كارشناسي در ‌ايران كه باعث كم كارآمدي دانش‌آموخته معماري در محيط حرفه‌اي مي‌شود، كدامند؟»، «2 كدام ويژگي‌ها در محيط حرفه‌اي براي دانش‌آموخته‌‌ معماري لازم و ضروري است؟» و «3 چگونه مي‌توان آموزش معماري را به حرفه معماري نزديك كرد؟».روش‌ها:‌ تحقيق از نوع كاربردي و روش آن زمينه‌يابي (پيمايشي) است. شيوه تحليل داده ها، تحليلي– توصيفي است. گردآوري اطلاعات به‌وسيله‌ پرسش‌نامه و مصاحبه با دانشجويان سال آخر مقطع كارشناسي معماري به‌عنوان جامعه آماري‌ ‌كه قرار است به‌زودي وارد بازار كار معماري شوند، اساتيد دانشكده‌هاي معماري به‌عنوان افرادي كه دانشجويان اين رشته را آموزش مي‌دهند و معماران حرفه‌اي ‌به‌عنوان افرادي كه به‌طور حرفه‌اي ‌در رشته معماري فعاليت دارند، انجام شده است. دانشجويان و استادان مورد مطالعه در ‌اين تحقيق از 3 دانشگاه با سطح متوسط ‌ايران و معماران حرفه‌اي نيز از مديران شركت‌هاي معماري انتخاب شده‌‌اند. معيار انتخاب اساتيد و معماران، پيشكسوتي آن‌ها بوده است. ملاك پيشكسوتي اساتيد، تجربه و سنوات كاري، و درجه علمي اساتيد، و ملاك پيشكسوتي معماران، تجربه و سنوات كاري، تعداد قابل توجه پروژه‌هاي اجرا شده و كسب جوايز بوده است.يافته‌ها: طبق نقطه نظرات مشترك سه گروه مورد سؤال قرار گرفته در اين پژوهش، مشكلات محيط آموزشي معماري كه باعث ايجاد فاصله بين آموزش و حرفه معماري و كم كارآمدي دانش‌آموخته معماري در محيط حرفه‌اي شده‌اند، دامنه‌‌ گسترده‌اي دارد و از‌ ابتداي پذيرش دانشجوي معماري تا پس از ‌‌‌‌فارغ‌التحصيلي را شامل مي‌شود كه اصلي‌ترين آن‌ها عبارتند از: 1 نحوه‌‌ پذيرش دانشجو، 2 پذيرش ‌بي‌رويه‌‌ دانشجو، 3 عدم تناسب مباحث آموزشي با نيازهاي بازار كار،   4 جدا شدن دانشگاه از جامعه، 5 عدم آموزش اخلاق حرفه‌اي، 6  عدم آموزش مهارت‌هاي تعاملي،  7 عدم تجربه حرفه‌اي اساتيد، 8 مشكلات كلي جامعه از جمله مسائل اقتصادي. بنابراين ويژگي‌هايي كه براي دانش‌آموخته معماري در محيط حرفه‌اي لازم و ضروري است عبارتند از: 1 آشنايي با مباحث مورد نياز بازار كار مانند تسلط به نرم‌افزارهاي معماري، آشنا بودن با قوانين و ضوابط و غيره، 2 دارا بودن اخلاق حرفه‌اي، و 3 دارا بودن مهارت‌هاي تعاملي.نتيجه‌گيري:  بر اساس فوايد آموزش مشاركتي، تبديل دانشكده‌هاي معماري به فضاي «آموزشي مشاركتي» به‌منظور كاهش خلأ ميان آموزش و كار حرفه‌اي و كاهش كم كارآمدي دانش‌آموخته معماري در محيط حرفه‌اي پيشنهاد مي‌شود. در اين خصوص مي‌توان از آموزش هم زمان دانشجويان سال‌‌هاي مختلف در دروس معماري و حضور معماران حرفه‌اي به‌عنوان افرادي ماهر در بعضي از جلسات بهره برد. به اين ترتيب دانشجويان مي‌توانند از مشاركت يكديگر در طراحي، نقد آثار و ارتقاء مهارت‌هاي مرتبط با رشته معماري و از حضور معماران حرفه‌اي در راستاي كسب تدريجي مهارت‌هاي مورد نياز بازار كار معماري بهره برند. همچنين مي‌توان از تأسيس «سازمان‌هاي مردم نهاد» كه مسئول برقراري ارتباط دانشگاه با دفاتر معماري، بازار كار و كارفرمايان باشند، در كاهش خلأ ميان آموزش و كار حرفه‌اي استفاده كرد.