مقايسه‌ ارزشيابي سه روش آموزش مبتني بازي، آموزش از طريق كار با نرم‌افزار تخصصي و آموزش سنتي از منظر دانشجويان

پيشينه و اهداف: امروزه حضور رايانه ها در كلاس هاي آموزشي گسترش يافته است. لذا تهيه نرم افزارها و بازي هاي مناسب و انجام پژوهش هايي براي بررسي تأثير آن ها در امر آموزش و مقايسه آن ها با روش آموزش سنتي (حضوري و استفاده از پاورپوينت) ضروري است. بااين حال، ارزشيابي روش آموزش مبتني بر بازي و روش آموزش از طريق كار با نرم افزار تخصصي در مقايسه با آموزش سنتي از جنبه هاي مختلف شامل انگيزه، رضايت، تعامل، لذت و يادگيري از منظر دانش جويان بررسي نشده است. اين پژوهش به مقايسه ارزشيابي روش هاي آموزش سنتي (حضوري و پاورپوينت)، آموزش ازطريق كار با نرم افزار تخصصي و آموزش مبتني بر بازي از منظر دانشجويان مي پردازد. ارزشيابي آموزشي هريك از اين سه روش در يكي از درس هاي رشته مديريت مالي با استفاده از سنجه هايي نظير لذت، تعامل و غيره از منظر دانشجويان سنجيده شده است.روش‌ها:‌ ابتدا با مطالعه ادبيات پژوهش در زمينه سه روش آموزشي شامل روش سنتي (حضوري و پاورپوينت)، روش آموزش از طريق كار با نرم افزار تخصصي و روش آموزش مبتني بر بازي، چارچوب نظري و فرضيه پژوهش تشكيل شد. جامعه آماري، فراگيران درس تحليل تكنيكال در مركز مالي ايران و همچنين كانون كارگزاران بورس اوراق بهادار بودند كه در مجموع 70 نفر را تشكيل مي دادند و كل آنها مورد بررسي قرار گرفتند. انتخاب اين كلاس درس به دليل امكان اجراي هرسه روش آموزشي در قلمروي زماني انجام تحقيق صورت گرفت. داده هاي مربوط به ارزشيابي آموزشي هريك از سه روش، از طريق سه پرسش نامه بسته با طيف 5 تايي ليكرت براي هريك از سه روش آموزشي جمع آوري شد. پرسش نامه روش هاي سنتي و نرم افزار پس از گذشت 3 جلسه از كلاس و پرسش‌نامه روش مبتني بر بازي پس از 14 روز از اجراي بازي، كه يكي از بازه هاي زماني تعريف شده در بازي بود، توزيع شد. داده ها با استفاده از آمار توصيفي و آمار استنباطي و به كمك نرم افزار اس پي اس اس و اكسل مورد تحليل قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل تفاوت در ارزشيابي روش هاي آموزشي مختلف از آزمون تي زوجي در سطح معناداري 0.005استفاده شد. قبل از انجام آزمون تي وابسته، نرمال بودن داده ها (با استفاده از آزمون كولموگروف_اسميرنوف) بررسي  و تأييد شد.يافته‌ها: در مقايسه روش آموزش سنتي و آموزش ازطريق كار با نرم افزار تخصصي، با توجه به سطح معناداري 0.000 و آماره t برابر 6.454-، مي توان گفت آموزش از طريق نرم افزار بهتر بوده است. در مقايسه روش آموزش مبتني بر بازي و آموزش از طريق كار با نرم افزار، با توجه به سطح معناداري 0.000 و آماره t برابر 6.097-، اين نتيجه حاصل مي شود كه آموزش مبتني بر بازي بهتر بوده است. در مقايسه روش آموزش از طريق كار با نرم افزار و آموزش مبتني بر بازي، با توجه به سطح معناداري 0.000 و آماره t برابر 4.861-، اين نتيجه حاصل مي شود كه آموزش مبتني بر بازي بهتر بوده است. ميانگين روش آموزش مبتني بر بازي از هر دو روش ديگر بسيار بيشتر و قابل توجه است. اين بدان معناست كه آموزش گيرندگان با توجه به توانايي هاي خود از روش مبتني بر بازي رضايت بيشتري داشته اند، آن را تعاملي تر مي دانند، از آن لذت بيشتري برده اند، انگيزه آنها را بالا برده است و آن را در يادگيري خود موثرتر دانسته اند.نتيجه‌گيري: باتوجه به تفاوت چشم گير ارزشيابي روش آموزش مبتني بربازي در مقايسه با دو روش ديگر، جا دارد كه مؤسسات آموزشي، مدرسان و توسعه دهندگان بازي هاي كامپيوتري، توجه بيشتري به آموزش مبتني بر بازي و بازي سازي با اهداف آموزشي داشته باشند. دست كم با توجه به موضوع و محتواي درس، علاوه بر روش سنتي (حضوري و پاورپوينت) كه روش متداولي در آموزش است، به‌كارگيري تلفيقي از روش هاي آموزشي مختلف شامل آموزش از طريق كار با نرم افزارهاي تخصصي و به ويژه آموزش مبتني بر بازي در كنار روش آموزش سنتي مفيد خواهد بود و باعث افزايش ميزان رضايت، يادگيري، انگيزه، توانايي، تعامل و لذت دانشجويان خواهد شد.يكي از عمده ترين مشكلاتي كه در اين پژوهش وجود داشت، كمبود بازي هاي آموزشي مرتبط با درس هاي آكادميك بود. در نتيجه امكان بررسي تأثير عناصر بازي (تابلوهاي رهبر، امتياز و مدال ها و ...) در روش آموزش مبتني بر بازي فراهم نشد. به دليل عدم امكان اجراي بازي آموزشي مرتبط با درس هاي آكادميك در قلمروي زماني پژوهش، قلمرو مكاني پژوهش محدود به دو سازمان در استان تهران شد و جمع آوري اطلاعات از مؤسسات آموزشي ديگر و در كلاس هاي درسي ديگر، امكان پذير نشد.