تأثير بازي‌وارسازي در فرآيند آموزش و يادگيري مديريت تعارض

پيشينه و اهداف: آموزش از اجزاي جدانشدني زندگي بشر است. در حال حاضر، كتاب‌ها و رسانه‌هاي آموزشي تك بعدي موجود در آن‌ها همچون تصاوير، نمودارها، تابلوها و موارد مشابه در اين حوزه نقشي محوري دارند. بازي‌وارسازي به عنوان پديده‌اي نوين و بالقوه فرصت جديدي را به محدوده فن‌آوري‌هاي آموزشي اضافه مي‌كند كه در آن مفاهيم آموزشي به‌وسيله يك سناريوي بازي‌وار به كاربر آموزش داده مي‌شوند. امروزه تلفيق فن‌آوري‌هاي نوين با شيوه‌هاي آموزش و يادگيري موجود در راستاي بهبود فرآيند يادگيري از اهم موضوعاتي است كه مستلزم مطالعه همه جانبه است. در اين ميان، تعارض مسأله‌اي است كه در زندگي فردي و گروهي هر جامعه‌اي رخ مي‌دهد و مديريت صحيح آن مستلزم آموزش و يادگيري است. پژوهش پيش‌رو در راستاي استفاده از بازي‌هاي ديجيتال به‌مثابه ابزاري براي بازي‌وارسازي، قصد دارد تأثير اين شيوه را در فرآيند آموزش و يادگيري مديريت تعارض را مورد بررسي قرار دهد و آن را با روش موجود (سنتي) مقايسه كند.روش‌ها‌: پس از مطالعه يافته‌ها و روش‌هاي پژوهش‌هاي پيشين، يك تحقيق تجربي در چارچوب شبه آزمايشي پيش‌آزمون-پس‌آزمون روي دو بازي ديجيتال مديريت تعارض انجام گرفت. براي اين منظور 60 شركت كننده به‌طور تصادفي از جامعه بانوان 18 تا 55 ساله تهران و تبريز انتخاب شدند. شركت كنندگان به سه دسته 20 نفري تقسيم شدند و هر دسته تحت آزمايش با يك بازي جداگانه قرار گرفتند كه به شيوه ميان گروهي به سه گروه مساوي (2 گروه آزمايش و يك گروه كنترل) تقسيم شدند. ابزار اندازه گيري در اين پژوهش، پرسش‌نامه هنجار شده توماس – كيلمن بود. روند آزمايش به اين شكل است كه دو بازي تحت وب هنجار شده به نام هاي «افزايش حقوق» و «پشتيباني فروش» به‌عنوان مداخله آزمايش استفاده شدند. گروه كنترل از طريق آموزش سنتي (مبتني بر اسناد نوشتاري) و گروه آزمايش به‌صورت آموزش به وسيله بازي رايانه‌اي مورد تعليم قرار گرفتند.يافته‌ها: تحليل كواريانس نتايج در نرم افزار SPSS با آلفاي 0.05 حاكي از آن است كه بازي هاي رايانه اي با بهبود سطح مديريت تعارض در افراد رابطه معناداري دارد. از طرفي با بررسي نمودار هاي رشد سطح مديريت تعارض افراد كه براساس نتايج حاصل از پرسش‌نامه پيش آزمون و پس آزمون توماس-كيلمن استخراج شده بودند نيز تأثيرگذاري بيشتر بازي هاي رايانه اي در آموزش مديريت تعارض نسبت به آموزش آكادميك و سنتي را نشان مي‌دهند.نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از تحليل هاي انجام شده بر نتايج آزمايش ها در اين پژوهش نشان داد ماهيت تعاملي چندرسانه‌اي بازي‌هاي ديجيتال، موجب افزايش جذابيت مباحث آموزشي مي‌گردد؛ به‌گونه‌اي كه آموزش مديريت تعارض چه از طريق بازي افزايش حقوق و چه از طريق بازي خدمات مشتري نسبت به آموزش سنتي توانست بر سطح «همكاري»، «رقابت»، «تطبيق‌پذيري» و «اجتناب» افراد تأثير بگذارد و در آموزش سبك‌هاي مديريت تعارض، مؤثرتر عمل كند. بررسي اين مسائل به‌صورت اكتشافي بين شركت‌كنندگان نيز حاكي از آن است كه مطالب آموزشي مبتني بر آموزش سنتي و مبتني بر نوشتار جذابيت كافي به منظور درگيري آنها را نداشته و بار شناختي بالايي براي آزمون‌دهندگان به‌منظور درك مطلب تحميل مي‌نمايد. اين در حالي است كه بازي‌هاي رايانه‌اي در گروه‌هاي آزمايش توانستند توجه بيشتري را معطوف يادگيري كرده و درك بهتري از مسائل را مهيا سازند. در نهايت، مي‌توان نتيجه گرفت بازي‌وارسازي در فرآيند آموزش و يادگيري مديريت تعارض، تأثير مثبتي دارد.