نمودهاي ميراث فرهنگي ناملموس در اثر مهارت‌هاي سنتي لنج‌راني و لنج‌سازي در خليج فارس

Traces of Intangible Cultural Heritage in Iranian Traditional Skills Rrelated to Water Launch Making and Guiding in Persian Gulf

يكي از مفاهيم متاخر در حوزه ميراث فرهنگي كه توسط يونسكو به عنوان مهم‌ترين سازمان بين‌المللي صيانت از ميراث فرهنگي بشر ارائه شده است، «ميراث فرهنگي ناملموس» است كه در تعريف آن، توجه ميراث فرهنگي صرفاً محدود به بناها يا اشياء مادي و ملموس نيست بلكه عنايت ويژه‌اي به ابعاد غيرفيزيكي، معنوي يا ناملموس ميراث فرهنگي شده است. كشور ايران نيز از اعضاي معاهده بين‌المللي اين ميراث است و تاكنون (دي 1399) شانزده اثر از ايران در فهرست جهاني آن قرار گرفته است. يكي از اين آثار «مهارت‌هاي سنتي لنج‌سازي و لنج‌راني ايرانيان در خليج فارس» است كه در اين مقاله با روش مطالعه اسنادي و كتابخانه‌اي بر آنيم به اين پرسش پاسخ دهيم كه اين موضوع يا اثر داراي چه ويژگي‌ها يا شامل چه عناصري مي‌باشد كه حائز شرايط ثبت در فهرست جهاني ميراث فرهنگي ناملموس شده است. از اين رهگذر مي‌توان مروري بر مفاهيم اين نوع از ميراث فرهنگي داشت و ضمن تمركز بر پرونده‌اي كه به نظر كارشناسان يكي از پرونده‌هاي موفق ايران و در ابعاد نوروز بوده است، مولفه‌هاي ضروري جهت ثبت موفق يك اثر در فهرست يونسكو را بررسي كرد.

One of the recent concepts in the field of cultural heritage, introduced by UNESCO as the most important international organization for protection of human cultural heritage, is "intangible cultural heritage" (ICHC) which In its definition, the cultural heritage is not limited to monuments, buildings, materials and tangible objects but special attention has been paid to the non-physical, spiritual or intangible dimensions of cultural heritage. Iran is an important member of this international convention of whom sixteen works have been included in the UNESCO world heritage list so far (december 2016). One of the works of Iran that is included in this list is the traditional skills related to water launch making and guiding by Iranians in Persian Gulf. In this article, we will answer the questions of what characteristics or elements this work has. In this way, it is possible to have a deep research on the concepts of intangible cultural heritage by focus on a work that according to experts has been one of the most successful cases in Iran and has been widely used in Nowruz and also examine the necessary components for successful registration of an intangible cultural case in the UNESCO world intangible heritage list.