علم الهي از ديدگاه صدر المتألهين و ابن سينا

Divine knowledge from the point of view of Sadr al-Muta'allehin and Ibn Sina

يكي از پيچيده‌ترين مباحث فلسفه الهي مسأله علم الهي است. اين نوشتار ضمن بيان مسائل مربوط به اين موضوع به بررسي ديدگاه صدر المتألهين و ابن سينا مي‌پردازد. ابن سينا علم الهي به ذات را حضوري مي‌داند. او علم الهي به ماسوي را علمي حصولي مي‌داند كه از راه صور مرتسمه حاصل مي‌شود، از اين رو او به علم عنايي معتقد است. ملاصدرا با استفاده از مباني و اصول ويژه فلسفه خود، از جمله قاعده «بسيط الحقيقة» نظريه نويني را در باب علم واجب الهي به ماسوي عرضه داشته است. بر اين اساس، خداوند در مرتبه ذات خويش، به جميع ماسوي علم اجمالي(بسيط) دارد كه در عين حال، كاشف از تفاصيل ماسوي است. وي همچنين بر پايه اصول فلسفي خويش، از ذاتي بودن و ضروري بودن علم الهي دفاع مي‌كند.

One of the most complex topics in divine philosophy is the issue of divine knowledge. This article examines the views of Sadr al-Muta'allehin and Ibn Sina while stating issues related to this issue. Ibn Sina considers the divine knowledge of essence to be present. He considers the divine knowledge of Masavi to be an acquired science which is obtained through the forms of Mortasmeh, therefore he believes in the science of Enai. Mulla Sadra, using the special principles of his philosophy, including the rule of "Basit Al-Haghighat", has presented a new theory about the obligatory divine knowledge to Masavi. Accordingly, God, at the level of His essence, has a brief (simple) knowledge of all of Masavi, who is at the same time the discoverer of Masavi's details. He also defends the essence and necessity of divine knowledge based on his philosophical principles.