بررسي درجات قتل عمد بر مبناي عنصر رواني با تأكيد بر نصوص قرآني

Investigating the degrees of premeditated murder based on the psychological element with emphasis on Quranic texts

در نظام تقنيني ايران بر خلاف ساير نظام‌هاي حقوقي درجه بندي قتل به رسميت شناخته نشده است. حال سؤال مهم اين است، چگونه‌ مي‌توان‌ بين «معيار نـوعي» كـه در «اقدام نوعـاً موجـب قتـل بـر ديگري» ملاك است با معيار‌ شخصي‌ كه‌ در «آگاهي و توجه مرتكب» مبناست، جمع كـرد؟ پاسـخ آنكه از نظر مادي و خارجي، اقـدام‌ مـرتكب بايد بر اساس معيار نوعي يعـني از ديد «انـسان متعـارف» در غالب موارد موجب قتل بر‌ ديگري‌ شود نمي‌رسد و قتل غير عمـدي، اما از نظر ركن رواني، نيز بايد احراز شود كه مرتكـب‌ نسبت‌ به اين امر، آگاه و متوجه بـوده اسـت‌. در اين مقاله ضمن تحليل مفهوم شناسي قتل عمدي فقهي و كلاسيك به بررسي درجات آن با توجه به شدت قصد مجرمانه پرداختيم و به اين نتيجه رسيديم كه نوع درجه بندي هم در ميزان مجازات مرتكب مؤثر است و هم مي‌تواند منطبق با اصول عدالت كيفري باشد.

In Iranian legislative systems, unlike other legal systems, the classification of murder is not recognized. Now the important question is, how can combine the "standard criterion" that is the criterion in "acting typically causing murder another" with the personal criterion based on "perpetrator awareness and attention"? The answer is that materially and externally, the perpetrator's action should not be based on a certain criterion, i.e, from the point of view of a "normal person", in most cases, it leads to the murder of another, and unintentional murder, but also from a psychological point of view, should be found that he was aware of this. In this article, while analyzing the concept of jurisprudential and classical premeditated murder, we examined its degrees according to the severity of criminal intent and concluded that the type of grading is both effective in the amount of punishment and it can be in accordance with the principles of criminal justice.