عنوان مقاله :
تحليل روند دماي بيشينه با استفاده از آزمون من- كندال و اسپيرمن در مناطق مختلف ايران
عنوان به زبان ديگر :
Trends Analysis of Maximum Temperature by using Mann-Kendall and Spearman Tests in Various Regions of Iran
پديد آورندگان :
مكاري، مهدي مركز آموزش عالي كاشمر - گروه مهندسي آب، ايران , عباس نيا، محسن دانشگاه زاهدان، زاهدان
كليدواژه :
آزمون ناپارامتري من- كندال و اسپيرمن , شيب سن , همبستگي ترتيبي , روند تغييرات زماني دماي بيشينه , روش TFPW
چكيده فارسي :
در اين پژوهش روند تغييرات زماني پارامتر دماي بيشينه در مناطق مختلف ايران مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور از داده‌هاي هواشناسي 33 ايستگاه هواشناسي كشور با دوره آماري 40 ساله (2016-1977) استفاده گرديد و با بكارگيري دو آزمون غيرپارامتري من- كندال و اسپيرمن، وجود روند معني‌دار براي سري‌هاي زماني ماهانه، سالانه و فصلي در سطح معني‌داري 95 درصد مورد ارزيابي قرار گرفت. همچنين جهت كاهش اثر وجود همبستگي ترتيبي بر نتايج آزمون‌ها، از روش TFPW استفاده شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه روند تغييرات زماني دماي بيشينه، براي برخي شهرها افزايشي و براي برخي نيز كاهشي بوده است. بيش‌ترين روند افزايشي و كاهشي دماي بيشينه در مقياس ساليانه به ترتيب در ايستگاه‌هاي كرمانشاه با شيب افزايشي 063/0 درجه سانتي‌گراد در سال (يعني 52/2 درجه سانتي‌گراد) و تربت حيدريه با شيب كاهشي 041/0- درجه سانتي‌گراد در سال (يعني 64/1- درجه سانتي‌گراد) مشاهده گرديد. در ايستگاه‌هاي مشهد، تبريز، آبادان، اهواز، بوشهر، شيراز، كرمانشاه و يزد روند دماي بيشينه در هر سه مقياس زماني ماهانه، ساليانه و فصلي افزايشي بود. مقايسه عملكرد و توان دو آزمون در سطح معني‌دار آماري نشان داد كه در بيش‌تر موارد تطابق قابل توجهي در آشكارسازي روند دماي بيشينه توسط دو آزمون وجود داشت.
چكيده لاتين :
In this research, temporal trends of maximum temperature values were investigated in various regions of Iran. For this purpose, the meteorological observations collected from 33 high quality meteorological sites for a 40-year period (1977-2016) were used and statistically significant Tmax trends in the monthly, seasonal and annual time basis were detected by the non- parametric Mann-Kendall and Spearman tests at confidence level of 95%. For eliminating the effect of serial correlation on test results, the Trend Free Pre-Whitening (TFPW) approach was applied. The results indicated that the Tmax trends for some sites were increasing (positive) but for some sites showed decreasing (negative) trends. The highest positive and negative trend on the annual time scale occurred at Kermanshah and Torbat heydarieh, respectively. The positive trend of Tmax on the monthly, seasonal and annual time scale was observed at Mashhad, Tabriz, Abadan, Ahvaz, Boshehr, Shiraz, Kermanshah and Yazd sites. In general, the performances and capabilities of Mann-Kendall and Spearman tests were consistence at verified confidence level.
