تحليل استعاره‌هاي بوستان سعدي بر اساس نظريه آميزه مفهومي

هدف اين پژوهش، توصيف و تحليل حوزه‌هاي مفهومي به كار رفته در استعاره‌هاي بوستان سعدي بر اساس نظريه آميزه مفهومي مطرح شده توسط فوكونيه و ترنر (1998، 2002) مي‌باشد. در اين نظريه، براي توصيف و تحليل استعاره‌ها از فضاهاي ذهني استفاده مي‌شود كه عبارتند از: دو فضاي دروندادي، يك فضاي عام و يك فضاي آميخته. در اين پژوهش، فضاهاي ذهني هر استعاره در بوستان سعدي توصيف شده است تا مشخص شود در هر استعاره از چه حوزه‌هاي مفهومي در ساخت فضاهاي ذهني استفاده گرديده است. سپس، معنادار بودن و يا معنادار نبودن استفاده از اين حوزه‌هاي مفهومي با استفاده از آزمون خي دو در نرم‌افزار اس. پي. اس. اس. اندازه‌گيري شده است. نتايج نشان مي‌دهد حوزه‌هاي مفهومي به‌كار رفته در استعاره‌هاي بوستان سعدي را مي توان در 13 گروه دسته‌بندي نمود كه عبارتند از: (1) جاندار‌پنداري، (2) سفر براي مفهوم زندگي، (3) استفاده از جهت‌ها براي هستارهاي مثبت و منفي، (4) پديده‌هاي طبيعي، (5) حيوانات، (6) مزه‌ها، (7) كشاورزي، (8) اعضاي بدن، (9) مظروف بودن هستارهايي كه ظرف نيستند، (10) اشيا، (11) افعال، (12) شخصيت‌هاي انساني و (13) محل‌. هنگام ساخت استعاره‌ها، اين حوزه‌هاي مفهومي در يك فضاي دروندادي قرار گرفته و همراه با فضاي دروندادي ديگري كه هدف شاعر محسوب مي‌شود، به فضاي آميخته فرافكني شده و استعاره را مي‌سازند. آنگونه كه نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد؛ تمام استعاره‌هاي بوستان سعدي را مي‌توان براساس حوزه‌هاي مفهومي كه در ساخت فضاهاي ذهني مطرح شده در نظريه آميزه مفهومي نقش دارند، مورد توصيف و تحليل قرار داد.