اندازه گيري و رتبه بندي كارايي سهولت كسب و كار در ايران و كشورهاي منتخب: رويكرد تحليل پوششي داده هاي فازي چند هدفه پويا

Measuring and ranking the Ease of business Efficiency in Iran and Selected Countries

وجود فضاي كسب وكار مناسب و نيازسنجي عوامل مؤثر بر آن جهت بهبود روند توليد ملي و ايجاد ظرفيت‌هاي اقتصادي جديد امري انكارناپذير است.هدف مطالعه‌ي حاضر اندازه‌گيري و رتبه‌بندي كارايي سهولت كسب و كار در كشورهاي با درآمد متوسط رو به بالا در بازه زماني چهار ساله (2020- 2017) است. بدين منظور 63 كشور منتخب با درآمد متوسط رو به بالا در 10 زمينه مانند شروع يك تجارت، اخذ پروانه ساخت، دريافت برق و غيره با استفاده از تكنيك تحليل پوششي داده‌هاي چند هدفه پوياي فازي مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد در تمامي ورودي‌ها، پتانسيل‌هاي زيادي جهت افزايش كارآيي و بهره‌وري وجود دارد كه موفقيت در ايجاد كسب و كار در كشورهاي مختلف بيشتر تحت تأثير عواملي چون شروع يك تجارت، تجارت فرامرزي، دريافت برق و حمايت از سرمايه‌گذاران اقليت است. بر پايه يافته‌هاي تحقيق كشور گواتمالا در سال‌هاي 2019 و 2020 با كسب رتبه يك از بهترين كارايي در سهولت كسب و كار برخوردار بوده است در حالي كه بدترين رتبه در سال‌هاي 2018 و 2019 متعلق به كشور ايسلند است و كشور ايران نيز پس از طي يك روند رو به بهبود در سال 2020 با 29 پله سقوط رتبه 51 را به خود تخصيص داد.

Existence of appropriate business environment and need assessment of factors affecting it to improve national production process and creating new economic capacities is undeniable. The purpose of this study is measuring and ranking the easiness of efficiency of business in upward middle-income countries over a four-year period (2017-2020). For this purpose, 63 middle-income countries were evaluated with fuzzy dynamic multi-objective data envelopment analysis techniques in 10 areas of starting a business, obtaining construction license, cost of energy(electricity), registered property, obtaining credit, protecting minority Investors, paying taxes, cross-border trade, enforcing contracts and bankruptcy. The results showed that there is great potential for increasing efficiency and productivity in all inputs, the success of doing business in different countries is largely influenced by factors such as starting a business, cross-border trading, receiving electricity and supporting minority investors. Guatemala has been ranked one as the best performance in ease of businesses in 2019 and 2020, according to research findings while Iceland's has the worst rankings in 2018 and 2019, and Iran ranked 51st, following an improving trend in 2020 with 29 steps down.