پديد آورندگان :
سليقه، محمد دانشگاه خوارزمي تهران - دانشكده جغرافيا , اكبري، مهري دانشگاه خوارزمي تهران - دانشكده جغرافيا , شاكري، فهيمه دانشگاه حكيم سبزواري - دانشكده جغرافيا و علوم محيطي، سبزوار
چكيده فارسي :
هدف از اين پژوهش بررسي تحولاتي است كه در نيوار باعث ايجاد پديده مخاطره‌آميز تگرگ مي‌شود. اين تحولات شامل تحولات ديناميكي و حرارتي است. در پيش‌بيني‌هاي اقليمي، شاخص‌هاي متفاوتي براي ارزيابي پايداري و ناپايداري اتمسفر كه عامل ايجاد تگرگ است بكار گرفته مي‌شود. شاخص‌هاي مورد مطالعه در اين پژوهش عبارتند از: SHOW ،Thomson، K، BI، RI، JEFF، Boyden، DCI، KO، SOI. دوره مورد مطالعه سال‌هاي 1980 تا 2010 مي‌باشد. دراين پژوهش مشخص شد هنگامي كه تگرگ در مشهد رخ مي‌دهد؛ شاخص‌هاي ناپايداري، بويژه در بعدازظهرها، تشديد شده است. و نتايج بدست آمده از كل شاخص‌ها وقوع ناپايداري شديد جوي در حد طوفان تندري در مشهد را مورد تأييد قرار مي‌دهد. بررسي نمودارهاي نحوه تغييرات پارامترهاي هواشناسي در روزهاي وقوع تگرگ و روز قبل از آن، نشان دهنده كاهش دما، فشارهوا و افزايش رطوبت نسبي و دماي نقطه شبنم است. بيشترين فراواني وقوع تگرگ طي ساعات 9 تا 13 UTC)) در منطقه مورد مطالعه رخ داده است. همچنين بيشترين فراواني اين پديده در ماه‌هاي مارس تا مي مشاهده شده است. بررسي الگوهاي سينوپتيكي نشان داد كه در تراز 500 هكتوپاسكال ريزش تگرگ در مشهد در اثر تشكيل و تقويت زبانه كم ارتفاع، واگرايي سطوح مياني ورد سپهر و ناپايداري ناشي از ريزش هواي سرد مي‌باشد. در تراز دريا، تقويت كم‌فشار و نفوذ هواي گرم به منطقه بوده است.
چكيده لاتين :
The present study aims to investigate the changes in atmospheric conditions causing a hazardous climatic phenomenon known as hailstorm. These changes are classified and related to thermal and dynamic changes. In order to study the dynamics and synoptic of hail phenomenon in Mashhad, daily hail rainfall data were used during the 1980-2010 period. Then, one heavy rainfall specimen was identified and selected during the statistical period. The results of the hail analysis indicate that the highest frequency of hail occurrences were from 9 to 13 (UTC) in Mashhad city. Moreover, the highest frequency was from March to May months. In atmospheric predictions, there are different indicators for assessing the instability of atmosphere which lead to hail occurrence. The parameters and indicators under investigation in this study for 28 July 2009 include SHOW, TT, K, BI, RI, JEFF, Boyden, DCI, KO and SOI. According to the results of this research, when hail occurred in Mashhad, instability indices increased meaningfully, In addition, all instability indicators showed severe instable conditions (thunderstorm) during hailstone occurrence. Analyzing the weather charts indicated the changes of climatic parameters on the days of hailstorm and the days before them. Charts showed that the temperature and air pressure decreased while the relative humidity and dew point temperature increased on the days of hail in comparison with the earlier day.
