شناسايي گلوگاه ها و شاخص هاي مؤثر جهت وصول مطالبات معوق بانك با استفاده از روش ديمتل فازي(Fuzzy DEMATEL) (مورد مطالعه: يكي از بانك هاي بزرگ تجاري)

Identification of bottlenecks and effective criteria for nonperforming claims of the bank using the Fuzzy DEMATEL method (Case study: one of the large commercial banks)

يكي از چالش هاي اساسي كه امروزه بانكها با آن مواجه هستند مشكل مطالبات معوق و تسهيلات وصول نشده آنهاست و اين امر مي‌تواند منشأ بسياري از بحرانها باشد. در واقع گسترش حجم فزآينده مطالبات معوق علاوه بر قفل شدن و انجماد منابع و كندي گردش نقدينگي در اقتصاد، كاهش اعتباردهي، عدم تخصيص بهينه منابع به هنگام اعطاي تسهيلات به متقاضيان مولد را به همراه دارد. لذا در مقاله حاضر به منظور شناسايي شاخصها و تجزيه و تحليل آنها، از دو پرسشنامه مجزا جهت گردآوري و تحليل نظرات مديران و كارشناسان صاحب نظر در حوزه وصول مطالبات استفاده شد. با استفاده از پرسشنامه اول شاخصهاي بدست آمده با چند خبره صاحب نظر (10 نفر) در زمينه تحقيق مورد نظر به بحث گذاشته شد تا اصلاحاتي اعمال گردد. در پرسشنامه دوم(7 نفر)، با استفاده از ديمتل فازي (Fuzzy DEMATEL)، به منظور شناسايي نقاط قوت و ضعف ، شاخصهاي وصول مطالبات كه داراي وابستگي دروني و تأثير متقابل بر روي يكديگر هستند مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج تحقيق نشان داد شاخص چگونگي نظام مندكردن نظارت بر وصول مطالبات غيرجاري عامل اصلي در موانع وصول مطالبات معوق مي باشد و مجموع تاثيرگذاري و تاثيرپذيري اين شاخص از ديگر شاخص ها بيشتر است. به عبارت ديگر معيار هسته اي است و براي شناسايي عوامل اصلي موانع وصول مطالبات بايد در اولويت قرار بگيرد.

One of the main challenges that banks face today is the problem of nonperforming claims and their uncollected facilities, and this can be the source of many crises. The growing volume of nonperforming claims in addition to locking up and freezing resources and slowing down liquidity in the economy, reduces accreditation and optimal allocation of resources when providing facilities to productive customers. Therefore, in order to identify the indicators and analyze them, two separate questionnaires were used to collect and analyze the opinions of managers and experts in the field of credit and nonperforming claims. Then, using the first questionnaire, the components and criteria obtained were discussed with several experts in the field of research (10 experts) to make corrections. In the second questionnaire (7 experts), using the Fuzzy DEMATEL approach, in order to identify the strengths and weaknesses of the indicators, factors and criteria of receivables that have an internal dependence and interaction on each other are analyzed. The results showed that the criterion of how to systematize the monitoring of non-current claims is the main factor in the obstacles to the collection of nonperforming claims and the total effectiveness of this criterion is higher than other criteria.