پديد آورندگان :
راهي زهي، حسين دانشگاه سيستان و بلوچستان، زاهدان، ايران , خسروي، محمود دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه جغرافياي طبيعي، زاهدان، ايران , حميديان پور، محسن دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه جغرافياي طبيعي، زاهدان، ايران
كليدواژه :
تغييرات محيطي , گرد و غبار , مخاطرات محيطي , اقليم
چكيده فارسي :
استان سيستان و بلوچستان به دليل موقعيت جغرافيايي تحت تأثير بلاياي طبيعي مختلف، ازجمله گردوغبار و غلظت زياد هواويزه قرار دارد. هدف اين پژوهش تحليل فضايي و زماني اين مخاطره در گستره استان سيستان و بلوچستان مي باشد.براي دستيابي به اين هدف و واكاوي تغييرات زماني و فضايي غلظت آيروسل، از محصول عمق نوري هواويزه (AOD) سنجنده موديس ماهواره آكٌوا و تِرآ (MODAL2_M_AER_OD) با دقت مكاني 10×10 كيلومتر طي دوره آماري 2018-2000 در دوره گرم سال (ژوئن، جولاي و اوت) استفاده شد. نتايج نشان داد، بيشينه مقدار غلظت هواويزه متعلق به نواحي همچون زابل، زهك، هيرمند، هامون، ايرانشهر، بمپور، حوضه جازموريان، چابهار و كنارك مي‌باشد. به‌طور متوسط بيشترين تغييرات زماني غلظت هواويزه مربوط به نواحي جنوبي استان شامل دشتياري، پُلان و چابهار و كمترين تغييرات آن در نواحي شمالي پيشين، پٌلان، چابهار، كٌنارك و بمپٌور است. روند تغييرات اين شاخص بر پايه روش ناپارامتريك من-كندال در دو سطح معني‌داري 95 و 99 درصد به صورت پيكسل مبنا مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج اين بخش نشان داد كه AOD در ماه‌هاي ژوئن، جولاي و اوت (تابستان) در مناطق جنوبي استان تا حوالي شهرستان زاهدان مانند دلگان، ايرانشهر، بمپور، بزمان، ميرجاوه، نوك‌آباد، زاهدان، نصرت‌آباد، زابلي، قصرقند، ايرندگان و دشت سيب و سوران داراي روندي مثبت و افزايشي و مناطق تقريباً شمالي استان همچون كورين، زابل، زهك، سيركان (بم پشت)، هامون داراي روندي منفي و كاهشي مي‌باشند.
چكيده لاتين :
Atmospheric particles play an important role in balancing the energy budget of the Earth's surface. The Sistan and Baluchestan province because of the specific geographical conditions during the year is witnessing the spread of dust particles caused by dust storms. This paper investigates the spatial changes of this phenomenon in the region to identify the association of dust accumulation and the reasons for these concentrations. In this study, the AOD Index data of the Aqua and Terra Modis Satellite Sensor (MODAL2_M_AER_OD) with 10 × 10 km spatial resolution were used. Then, by using statistical methods, a spatial analysis was done and the temporal and spatial changes trends at 95% and 99% significance level were performed using the nonparametric Mann-Kendall method. The results showed that the maximum concentration of aerosol in areas such as Zabol, Zahak, Hirmand, Hamoun, Iranshahr, Bampour, Jazmurian basin, Chabahar, and Konarak. On average, the highest variations in aerosol concentration were in the southern regions of the province include Dashtiari, Polan, and Chabahar, and the least in the northern part of Polan, Chabahar, Konark, and Bampour areas. The trend of changes was evaluated at two significant levels of 95 and 99%. The results of this section showed that the AOD had a positive and increasing trend in June, July, and August in the areas of Dalgan, Iranshahr, Bampour, Bazman, Mirjaveh, Nokabad, Zahedan, Nosratabad, Zaboli, Qasrqand, Irandegan, and Sib-va-Soran Plain and areas such as Korin, Zabol, Zahak, Sirkan (Bamposht), Hamoun have a negative and decreasing trend. The average changes in aerosol concentration in June, July, and August show a significant increase in the aerosol concentration from 2015 to 2018 up to 0.8.
