تحليل آمار فضايي خشكسالي اقليمي بلند مدت استان فارس (در بازه زماني1990تا 2014 ميلادي)

Spatial Analysis of Fars Province Climatic Drought from the Period 1990 to 2014

خشكسالي ها از جمله مهم ترين بلاياي طبيعي هستند كه علي رغم تلفات انساني كم، از خسارت هاي اقتصادي و تبعات اجتماعي فراواني برخوردار هستند. خشكسالي ها به چندشكل اقليمي، هيدرولوژي، كشاورزي،اقتصادي واجتماعي ديده مي شوند؛ كه نوع اول آن در وقوع و خاتمه انواع ديگر از تقدم و اولويت برخوردار است. تحقيق حاضر خشكسالي اقليمي را مد نظر قرار داده و كاربرد شاخص هاي معتبر خشكسالي را بر روي ايستگاه هاي مختلف كشور ارزيابي نموده است. از بين تمامي ايستگاه هاي موجود، ايستگاه هايي كه داراي آمار هواشناسي كامل تر و معتبرتري نسبت به بقيه ايستگاه ها بودند، انتخاب شدند. بدين منظور،از آمار بارش بيست وپنج ساله (1990-2014) نه(9) ايستگاه با شرط برخورداري از پريد و دقت كامل و توزيع جغرافيايي مناسب درسطح استان، استفاده گرديد. شاخص بارش استاندارد شده(SPI) در مقياس زماني 12، 24 و 48 ماهه در ايستگاههاي منتخب ؛محاسبه و نقشه هاي درونيابي تهيه شد. و در نهايت به منظور شناسايي الگوي خشكسالي و نمايش آن بر روي نقشه به ترتيب از آماره خودهمبستگي فضايي موران و تحليل لكه هاي داغ استفاده شد. ويژگي هاي خشكسالي استان نشان مي دهد كه تقريباٌ تمامي نقاط استان رخداد خشكسالي را با شدت و ضعفهاي متفاوت تجربه مي كنند.از نظر شدت خشكسالي نتايج بررسي بيانگر اين است كه هر قدر مقياس زماني بالاتر مي رود، ارقام SPI نيز بالاتر مي رود. ؛ اما قدر مطلق خشكسالي كم مي شود. بدين ترتيب كه در مقياس زماني 12 ماهه با مقدار 59/2-، ايستگاه ني ريز و شيراز در مقياس 24 ماهه ايستگاه درودزن با 2.62 - و در مقياس 48 ماهه مجددا ايستگاه درودزن را در مقايسه با ساير نواحي تحت مطالعه دارا بوده اند. نتايج حاصل از كاربرد شاخص موران درخصوص توزيع فضايي SPI با 2.43 - پايين ترين مقدار 24 و 48 ماهه خوشه اي بودن توزيع خشكسالي را در استان فارس نشان داد

Droughts are the most important natural disasters which despite the low human casualties, have large casualties in economics and social consequences. Droughts exist in 5 forms Climate, Hydrology , Agriculture, Economic and Social; which the first form has priorities among other forms of occurrence and termination. this presented research is considered the climate drought and evaluated the valid indicators of drought on the various stations in Fars province. among all existing stations, the stations which have the more perfect and valid statistics of aerology rather than others were selected. . For this purpose, twenty-five years of precipitation (1990-2014) of nine (9) stations were used with the condition of high jump and complete accuracy and proper geographical distribution at the provincial level. Standardized Precipitation Index (SPI) was calculated at 12, 24 and 48 months at selected stations; interpolation maps were prepared. Finally, in order to identify the pattern of drought and display it on the map, respectively, Moran's Spatial Autocorrelation and Hot Spots analysis were used.