مفهوم رفتار عقلايي و مسئله يادگيري از خطا در اقتصاد نئوكلاسيك: با نگاهي به نقدهاي مكتب اتريشي

The Concept of Rational Behavior and the Problem of Learning from Error in Neoclassical Economics: With a view of the Austrian’s Critiques

مفهوم رفتار عقلايي براي علم اقتصاد و توضيح آن درباره سازوكار (مكانيسم) بازار و تعادل عمومي اهميت اساسي دارد. از سوي ديگر، بين محدوديت عقلانيت و ايده يادگيري از خطا ارتباط منطقي وجود دارد. اين مقاله با توضيح مفهوم رفتار عقلايي در اقتصاد نئوكلاسيكي و ارتباط آن با فرضيه انتظارات عقلايي به دو پرسش پاسخ مي دهد: آيا يادگيري از خطا نقشي در مفهوم نئوكلاسيكي رفتار عقلايي دارد؟ اگر نه، آيا ايده يادگيري از خطا مي تواند كمكي به توسعه مفهوم رفتار عقلايي در علم اقتصاد كند؟ براي پاسخ به اين پرسش ها، معناي انتخاب عقلايي كه در اقتصاد نئوكلاسيكي طرح شده و نقدهايي كه بر آن توسط نظريه هاي انتخاب تحت شرايط نااطميناني و اقتصاد رفتاري وارد شده است، مورد بررسي قرار مي گيرند. سپس، استفاده عقلايي از اطلاعات و ارتباط آن با مفهوم رفتار عقلايي مطرح مي شود و مسئله يادگيري از خطا در اين چارچوب مورد واكاوي قرار مي گيرد. در نهايت، نظريه عقلانيت پوپر به عنوان «باز بودن به نقد» و يادگيري از خطا در قالب حدس و ابطال مطرح مي گردد و از نقدهاي دو اقتصاددان اتريشي، يعني هايك و كريزنز، درباره مفهوم نئوكلاسيكي رفتار عقلايي براي تفهيم اين مطلب كه نظريه عقلانيت پوپر مي تواند معناي رفتار عقلايي را در علم اقتصاد توسعه دهد، بهره گرفته مي شود.

The concept of rational behavior has a significant role in economics and its analysis of market economy and general equilibrium. On the other hand, there exists a logical relation between limits of rationality and learning from error. With explaining the concept of rational behavior in the neoclassical economics and its relation with the rational expectation hypothesis this article addresses the following two questions: First, has the idea of learning from error played a role in the formation of neoclassical concept of rational behavior? If not, secondly, can the idea play a role in improving the meaning of rational behavior in economics? In response to these question, the article reviews the following discussions: (a) the neoclassical concept of rational behaviors is reviewed and the critiques of behavioral economics and the theories of choice under uncertainty are discussed, (b) the rational usage of information and its relation with the meaning of rational behavior are examined, and in this context the importance of the idea of learning from error is explored, and (c) Karl Popper’s theory of rationality as openness to criticism and its consequence for the idea of learning from error in terms of conjecture and refutation will be discussed. The article finally uses the Austrian economists’, i.e. Hayek and Krizner, critiques regarding the neoclassical concept of rational behavior in order to show that Popper’s theory of rationality can improve the concept of rational behavior in economics.