بررسي سالشمار و مدت زمان حكومت سليمان‌خان؛ ايلخان دست‌نشاندۀ امراي چوپاني به استناد شواهد سكه‌شناسي و مستندات تاريخي

Study of the Year Counting and Duration of Sulayman Khan's rule; Ilkhan of Puppet of Chopanian Governors, Based on Numismatic Evidence and Historical Documents

با مرگ سلطان ابوسعيد، آخرين ايلخان مغول در سال 736 ﻫ.ق قلمرو ايلخانان بين سربداران و امراي قبايل مختلف تقسيم شد. امرايي مانند چوپانيان و آل‌جلاير در اين برهه از تاريخ با بركشيدن افرادي از خاندان سلطنتي با وابستگي‌هاي خانوادگي به ايلخانان بزرگ مغول را به قدرت رسانيدند. اين ايلخانان كه تعداد آن‌ها 9 نفر عنوان شده در پژوهش‌هاي تاريخي به نام ايلخانان دست‌نشانده شهرت دارند. يكي از معروفترين اين ايلخانان فردي به نام سليمان‌خان است كه با حمايت شيخ‌حسن‌كوچك چوپاني به قدرت رسيد. اين ايلخان در فاصلۀ سال‌هاي 744 – 739 ﻫ.ق بر بخش‌هاي وسيعي ا‌ز قلمرو امراي چوپاني حكومت كرد. بررسي شواهد سكه‌شناسي اثبات مي‌كند 81 ضرابخانۀ مختلف به نام سليمان‌خان سكه ضرب كرده‌اند. در اين مقاله با بررسي مستندات تاريخي و تفكيك سكه‌هاي موجود بر مبناي سالشمار ضرب آنها سعي شده است داده‌هاي تاريخي مبني بر فتح نواحي مختلف با شواهد ضرب سكه در آن قلمرو مقايسه شود. با توجه به اطلاعات بدست آمده از سكه‌ها مشخص مي‌شود ضرابخانه‌هايي چند در آناتولي و دياربكر در فاصلۀ سال‌هاي 745 تا 748 ﻫ.ق به نام سليمان‌خان سكه ضرب كرده‌اند. اين داده‌ها اثبات مي‌كند مدت زمان حكومت سليمان‌خان پس از پايان رسمي اعلام شده در متون تاريخي (سال 744 ﻫ.ق) چند سالي بيشتر آن هم در بخش‌هايي از قلمرو حكومتي تداوم داشته است.

With the death of Sultan Abu Sa'id, the last Mongol Ilkhanate in 736 AH, the Ilkhanate territory was divided between the Sarbadars and various emirs of the Mongol rule. Governors such as the Chopanian and the Al-e Jalayer came to power at this point in history by pull out members of the royal family with family ties to the great Mongol. These Ilkhans, numbering 9, are known in historical research as the puppet Ilkhans. One of the most famous of these Ilkhans is a man named Sulayman Khan who came to power with the support of Sheikh Hassan Kouchak Chopani. Between the years 744-739 AH, this ilkhan ruled over large parts of the territory of the pastoral rulers. Study of numismatic evidence proves that 82 different mints named Suleiman Khan minted coins. In this paper, by study the historical documents and separating the existing coins based on their minting year, an attempt has been made to compare the historical data on the conquest of different areas with the evidence of minting coins in that territory. According to the information obtained from the coins, it is clear that several mints in Anatolia and Diyarbakir between the years 745 to 748 AH called Sulayman Khan minted coins. These data prove that the period of Sulayman Khan's rule after the official end announced in the historical texts (744 AH) lasted a few more years in some parts of the government