بررسي و برآورد بارش موثر در كشت گندم - مطالعه موردي: ايستگاه تحقيقات هواشناسي كشاورزي كبوترآباد اصفهان

Investigation and estimation of effective rainfall in wheat cultivation Case Study: Isfahan Kabootarabad Agrometeorological Research Station

شهرستان اصفهان به‌علت موقعيت جغرافيايي، وابستگي شديد به رودخانه زاينده‌رود و آب‌هاي زيرزميني جهت مصارف مختلف از جمله كشاورزي، در ساليان اخير با محدوديت منابع آبي روبرو بوده است. اين در حالي است كه طبق آمار موجود، بيش از 90 درصد آب مصرفي كشور به مصارف بخش كشاورزي اختصاص دارد. محاسبه بارش مؤثر به‌ويژه در مناطق خشك و نيمه‌خشك كه با محدوديت منابع آبي روبرو مي باشند، بسيار حائز اهميت مي‌باشد. در اين پژوهش برآورد بارش موثر در كشت گندم در سال زراعي 95-94 به روش مستقيم (ميداني) رامداس انجام گرديد و نتايج به‌دست آمده با شش روش تجربي (فرمولي) رنفرو، اداره احياء اراضي ايالات متحده (USBR)، نسبت تبخير و تعرق به بارش، روش سازمان حفاظت خاك ايالات متحده (SCS)، فائو (FAO/AGLW) و درصدي از طريق آزمون‌هاي نكوئي برازش خطاي جذر ميانگين مربعات (RMSE)، خطاي جذر ميانگين مربعات نرمال (NRMSE) و خطاي ميانگين مطلق (MAE) مقايسه گرديد. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه روش نسبت تبخير و تعرق به بارش و روش سازمان حفاظت خاك ايالات متحده‌(SCS) به‌ترتيب با مقادير آماره‌هاي خطاي جذر ميانگين مربعات مطلق 0/31 و 0/7 و خطاي جذر ميانگين مربعات نرمال 0/31 و 0/7 و همچنين خطاي ميانگين مطلق 0/11 و 0/45 به‌ترتيب اولويت به‌عنوان روش‌هاي فرمولي جهت استفاده در منطقه كبوترآباد (شهرستان اصفهان) قابل توصيه مي‌باشند.

Isfahan district has been faced with limited water resources in recent years because of its special geographical location and highly dependent on the Zayandeh-rood River and groundwater for various uses, including agriculture. Meanwhile, according to available statistics, more than 90% of the country's water consumptions are allocated to the agricultural sector. Calculating effective rainfall, especially in arid and semi-arid regions that face with limited water resources is very important. In this study, effective rainfall in wheat cultivation in the 2015-2016 crop year was estimated by direct (field) method of Ramdas and obtained results from six empirical methods of Renfro, US Bureau of Reclamation (USBR), Evapotranspiration to precipitation ratio, US Soil Conservation Organization (SCS) method, FAO "(FAO/AGLW)", and percentage were compared with Ramdas technique by root-mean-square error (RMSE) tests, normalized root-mean-square error (NRMSE) and the mean absolute error (MAE). The results indicated that the ratio of evapotranspiration to precipitation and the method of the US Soil Conservation Organization (SCS) with RMSE and NRMSE 0.31 and 0.7, MAE 0.11 and 0.45 respectively could be recommended as empirical approaches in Kabootarabad region (Isfahan district).