قاعده‌انگاري «كُلُّ ما يُسَبِّبُ ايذاءَ الوالِدَينِ فَهُوَ حَرامٌ»

افزون بر قواعد فقهي مشهور و مصرّح در كتب فقها، برخي مضامين كلّي در آيات، روايات و فتاواي فقهي وجود دارد كه مي توان از آنها قواعد فقهي جديدي را شناسايي و اصطياد كرد. از جمله آن موارد، قاعده اي فقهي با عنوان «كُلُّ ما يُسَبِّبُ ايذاءَ الوالِدَينِ فَهُوَ حَرامٌ» است كه با پشتوانه آيه «تأفيف» مي تواند به عنوان يك كبراي كلّي در فرايند استنباط منظور شود. با توجه به ضرورت سامانمندي روابط و احكام خانواده به ‌ويژه رابطه فرزند و والدين بر مبناي فقه، بنيان نهادن و اثبات چنين قاعده اي لازم به نظر رسيد. در اين پژوهش كه به روش توصيفي تحليلي انجام پذيرفته، ضمن بررسي حكم ايذاء والدين از ديدگاه فقها و تحقيق در مسأله، گستره معنايي آن، مستندات نقلي و عقلي قاعده مزبور كه بر حرمت هرگونه آزار رساندن به والدين دلالت دارد مورد واكاوي قرار گرفته و پس از تطبيق مصاديق قاعده و تبيين حكم استثنائآت و تعارض آن با ديگر قواعد، به اين نتيجه دست يافته شد كه اين گزاره مي تواند به ‌عنوان قاعده و كبرايي كلّي در فرايند استنباط احكام فقهي و حقوقي مرتبط با آن مورد استفاده قرار گيرد.