كليدواژه :
واقع‌گرايي علمي , ضدواقع‌گرايي علمي , برهان تعين ناقص , اصالت موجود , وجود , ماهيت
چكيده فارسي :
يكي از براهين ضدواقع‌گرايان عليه واقع‌گرايي علمي، برهان تعين ناقص است. بر مبناي اين برهان، مي‌توان تعداد نامتناهي توصيف تئوريك ناسازگار با يك‌ديگر دربارۀ عالم داشت در حالي كه همگي در نتايج تجربي با يك‌ديگر هم‌ارز باشند. نتيجه اين كه نمي‌توان به هيچ توصيف علميِ واحد، مرجح و صادق دربارۀ جهان باور داشت. براي نقد اين ديدگاه، در اين مقاله، ابتدا، واقع‌گرايي‌هاي معناشناسانه، معرفت‌شناسانه، و هستي‌شناسانه، تعريف، و پس از آن، پيش‌فرض‌ها و نكات كلي دربارۀ تز تعين ناقص، و صورت‌بندي‌هاي مختلف از براهين له و عليه آن ارائه مي‌شود. آن‌گاه، با توضيح روابط محتمل بين اين تز و انواع واقع‌گرايي علمي، نشان داده مي‌شود كه حتي در صورت درستي تز تعين ناقص، نوعي واقع‌گرايي علمي موسوم به "اصالت موجود" مي‌تواند باقي بماند. بر مبناي اصالت موجود، مي‌توان به وجود هوياتي تئوريك در عالَم باور داشت، بدون آن كه باور كنيم توصيف نظريه‌هاي علمي از آن هويات، صادق‌اند. در پايان نيز به اختصار توضيح مي‌دهيم هرچند اصالت موجود مي‌تواند سنگري براي واقع‌گرايان در برابر حملات ضدواقع‌گرايان باشد، اما ديدگاهي سازگار نخواهد بود مگر آن كه نوعي تفكيك هستي‌شناسانه و معرفت‌شناسانه بين وجود هويات و باور به اصالت آن‌ها، از يك طرف، و ويژگي‌ها يا ماهيت آن‌ها، از طرف ديگر، برقرار سازد.
چكيده لاتين :
One of the most influential arguments against the scientific realist’s position is the Underdetermination Argument (UD) which holds that every theory has indefinitely many empirically equivalent, but logically incompatible, rivals, and hence there is no rational epistemic basis for believing any theory to be true. In this paper, after explaining some general points about and presumptions of UD, the most important arguments for and against UD will be discussed. Then, it is argued that a modified version of scientific realism, called “entity realism” (ER) can be immune from UD, since it is only committed to the existence of some unobservables, but is agnostic about their theoretical descriptions (whatnesses). ER, however, would be an incoherent thesis if the existence/whatness distinction, and the Existentialist’s idea, according to which existence is fundamentally real, is rejected. The conclusion of this paper is that ER, supplemented with Existentialism, although is not an ideal stance, is the best secured position for scientific realists that worth fighting for.
