چگونگي تعريف خداوند از ديدگاه ابن سينا

The Way to Define God in Ibn Sina's Viewpoint

از آنجا كه خداوند فاقد ذاتيات ماهوي است تعريف او به ذاتيات ماهوي ممكن نيست. پرسشي كه در اين مقاله به آن پاسخ داده‌ايم اين است كه آيا مي‌توان خداوند را به جز ذاتيات، به گونه اي ديگر تعريف كرد؟ پاسخ ابن سينا به اين پرسش اين است كه براي خداوند و موجودات بسيط كه تعريفشان به ذاتيات ممكن نيست، تعريف ديگري وجود دارد كه از جهت ارزش و اعتبار معرفتي كمتر از تعريف به ذاتيات نيست. او اين نوع تعريف را تعريف به لوازم و نمونۀ بارز آن را تعريف خداوند به لوازمش دانسته و با زرف انديشي-هاي تحسين بر انگيزي در مورد آن سخن گفته است. ابن سينا در گام نخست خداوند را به «واجب الوجود بالذات» تعريف كرده و در گام‌هاي بعدي با تحليل وجوب وجود از لوازم بي‌واسطه و باواسطه آن اين تعريف را توسعه داده و تعميق بخشيده است. در اين مقاله پس از بيان چيستي لوازم وچگونگي تعريف به آنها، چگونگي كابرد آن را در مورد خداوند از ديدگاه ابن سينا توضيح داده‌ايم.

As God is free from substantive essence, God's definition through this approach is impossible. The question we respond in this article is that is it likely to define God not in essence but in other aspect? Ibn Sina's respond to this question is that since God and simple creatures' definition is not possible in essence, there is another definition which is as equal as the definition on the basis of essence in terms of epistemic value and authenticity. He calls this definition as the one by the help of the objects and its incarnation is God's definition through His objects. In the first step, Ibn Sina defined God as " essential entity essence", then expanded and deepened this definition by analyzing indispensableness of the essence and by discovering the direct and indirect objects. In this article, after stating the quiddity of the object and the way of defining based on them, we clarified how to use them for God according to Ibn Sina's viewpoint.