پديد آورندگان :
عزيزي، صغري دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه فقه و مباني حقوق اسلامي , عظيمي گركاني، هادي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه فقه و مباني حقوق اسلامي
كليدواژه :
اخلاق زيستي , عبادات , اسلام , سعادت فردي و اجتماعي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: عبادات در اسلام داراي جايگاه مهمي هستند كه علاوه بر تزكيه و تطهير نفساني افراد، عاملي براي بهبود زندگي اجتماعي انسان‌ها نيز محسوب مي‌شوند. عبادات اسلامي با ترويج انديشه زيستن مطلوب افراد با يكديگر، جلوه‌هاي خاصي از اخلاق زيستي را نشان مي‌دهند كه در اين پژوهش به برخي از آنان اشاره مي‌شود.
مواد و روش‌ها: روش توصيفي ـ تحليلي به عنوان روش پژوهش حاضر در نظر گرفته شده است كه بر اساس آن با تحليل و تفسير آيات و روايات و همچنين بهره‌گيري از منابع و مقالات مرتبط در زمينه عبادات و اخلاق زيستي، نسبت به بررسي موضوع اقدام شده است.
يافته‌ها: اخلاق زيستي در نماز، مروج فرهنگ فروتني و تواضع، ادب و نزاكت و همچنين دعوت به توحيد و يگانگي است كه در نهايت آرامش عمومي را موجب مي‌شود؛ روزه، مظهر صبر و سكوت و بردباري در برابر چالش‌هاي جامعه است؛ زكات، خمس، انفاق و وقف، اصلاح اخلاق اقتصادي و اجتماعي را سرلوحه خود قرار مي‌دهند كه با نفي مادي‌گرايي و ترويج شيوه‌هاي اقتصادي و اجتماعي سالم، پرچمدار مبارزه با ظلم و تكاثر ثروت مي‌شوند؛ حج نيز نمادي جهاني براي پيوستن به درياي بيكران حق و مقابله با مظاهر شيطان در دوره‌هاي مختلف تاريخي است.
نتيجه‌گيري: اخلاق زيستي در اسلام همانند آنچه در احكام آن ديده مي‌شود، امري فردي و مبتني بر جدايي حوزه‌هاي اخلاقي از حوزه‌هاي اجتماعي نيست. بنابراين مجموعه احكام اسلام و عبادات آن در راستاي اصلاح و ترويج اخلاق زيستي مطرح مي‌شوند كه هم سعادت فردي به دنبال دارند و هم اين‌كه اصلاح اجتماعي را وسيله‌اي براي دستيابي به سعادت به ما نشان مي‌دهند. معرفي و شناسايي ابعاد اخلاقي عبادات و همچنين جلوگيري از تحريف آموزه‌هاي عبادي اسلام بخش مهمي از فرايند برسازش اخلاق زيستي اسلامي در جامعه است كه مي‌بايست مورد توجه بيشتري قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Worship has an important place in Islam which, in addition to cultivating and purifying the soul of individuals, is also a factor in improving the social life of human beings. Islamic worship, by promoting the idea of people living well together, shows certain manifestations of biological ethics, some of which are mentioned in this study.
Materials and Methods: Descriptive-analytical method is considered as the method of the present study, based on which by analyzing and interpreting verses and hadiths, as well as using related sources and articles in the field of worship and bioethics, to study the issue has been addressed.
Findings: Bioethics in prayer promotes a culture of humility and modesty, politeness and decency, as well as an invitation to monotheism and unity, which ultimately leads to public peace; Fasting is a manifestation of patience, silence and patience in the face of society's challenges; Zakat, khums, almsgiving and endowment make economic and social moral reform their top priority, which, by rejecting materialism and promoting sound economic and social practices, become the banner of the struggle against oppression and the multiplication of wealth; Hajj is also a universal symbol for joining the boundless sea of truth and confronting the manifestations of Satan in different historical periods.
Conclusion: Bioethics in Islam, as seen in its rulings, is not an individual matter and based on the separation of moral spheres from social spheres. Therefore, the set of rules of Islam and its worships are presented in order to reform and promote bioethics, which both seek individual happiness and show us social reform as a means to achieve happiness. Introducing and identifying the moral aspects of worship as well as preventing the distortion of the religious teachings of Islam is an important part of the process of reconciling Islamic bioethics in society that should be given more attention.
