بررسي تفهيم اتهام و ادله آن در آيين دادرسي كيفري با نگاهي به اصول اخلاقي

Investigating Arraignment and its Proofs in Penal Trial Procedures by Looking at Ethical Principles

زمينه و هدف: قانون آيين دادرسي كيفري مصوب 1392 با تأثيرپذيري از الگوي جهاني دادرسي عادلانه و با اتخاذ رويكردهاي نوين، از نظام‌ تفتيشي در مرحله تحقيقات مقدماتي فاصله گرفته است و اين مراحل را با اخلاق حقوقي كه برگرفته از تعاليم اسلامي است، پيوند داده است كه نمود آن را مي‌توانيم در تفهيم اتهام با بهره‌گيري از آموزه­هاي اخلاقي در محاكم مشاهده نماييم. هدف ما در اين مقاله مطالعه و تبيين جايگاه اصل آگاهي طرف‌هاي دعوا و جلوه‌هاي آن در فرايند دادرسي كيفري با استناد به آيين دادرسي كيفري ايران و در پرتو آموزه‌هاي اخلاقي مي‌باشد. مواد و روش‌ها: مقاله حاضر به شيوه توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از روش كتابخانه‌اي ـ اسنادي انجام مي‌يابد. يافته‌ها: رابطه ميان اخلاق و حقوق امري مسلم و مورد تأييد عملي حقوقدانان و فقها مي‌باشد. از جمله مباحثي كه به طور خاص مي‌توان رابطه اين دو را مورد كنكاش و بررسي قرار داد، اخلاق در فرآيند دادرسي است كه مهم‌ترين مرحله آن تحقيقات مقدماتي و مسأله تفهيم اتهام مي‌باشد. نتيجه‌گيري: مقررات ناظر به حق تفهيم طرف‌هاي دعوي با اتكا به آموزه‌هاي اخلاقي و تغييراتي كه در قانون آيين دادرسي كيفري ايجاد شده است، تحولات مهمي را نشان مي­دهد آنطور كه مقنن در پي ترافعي‌كردن هرچه بيشتر تحقيقات مقدماتي و دادن امكان برابر به همه طرف‌هاي دعواست و در نتيجه، گرايش به سوي نظام اتهامي دارد. حق اطلاع از دارا بودن يك حق در بسياري از موارد اهميتش كم‌تر از اصل آن حق نيست.

Background and Aim: Being influenced by the global pattern of fair trial and adopting modern approaches, the law on the penal trial procedures, passed in 2013, has distanced away from the inquisitive system in the stage of the preliminary investigations and it has interconnected these stages with the legal ethics drawn on the Islamic teachings with its example being observable in the arraignment based on the ethical teachings in the courts. The present study’s goal is the investigation and elaboration of the position of the lawsuit parties’ awareness and its manifestations in the process of the penal trial with a glance at Iran’s penal trial procedures and in the light of the ethical teachings. Materials and Methods: The present article will be carried out based on a descriptive-analytical method through the use of library-documentary research. Findings: the relationship between the ethics and the laws is a sure issue scientifically confirmed by the jurisprudents and jurists. Amongst the topics that can be specifically used for exploring and investigating these two’s relationship is the ethics in the trial process with its most important stage being preliminary investigation and arraignment. Conclusion: The regulations related to the arraignment right of the lawsuit parties have undergone important changes with reliance on the ethical teachings and the evolutions brought about in the law on the penal trial procedures. the legislator has been seeking to make the preliminary investigations more adversary and provide all the lawsuit parties with equal possibilities hence he has been inclined towards accusatory system. The right of having information about a right is in many of the cases not less important than the right itself.