عنوان مقاله :
تبيين گاهنگاري مطلق (14C) و نسبي فرهنگ هاي مفرغ قديم حوضه رود زاب ايران با استفاده از روش طيف‌سنج جرمي شتاب دهنده (AMS)؛ شكل‌گيري هويت فرهنگي از وراي تحولات فرهنگي مس‌و‌سنگ جديد
عنوان به زبان ديگر :
An Elucidation of the Absolute (C14) and Relative Chronologies of the Zab Basin’s Bronze Age Cultures Using AMS; The Genesis of Cultural Identity Against the Backdrop of the Late Chalcolithic Developments
پديد آورندگان :
ابراهيمي، قادر دانشگاه محقق اردبيلي، اردبيل، ايران , رضالو، رضا دانشگاه محقق اردبيلي - گروه باستان شناسي، اردبيل، ايران , دانتي، مايكل دانشگاه پنسيلوانيا، فيلادلفيا، امريكا , جوانمردزاده، اردشير دانشگاه محقق اردبيلي - گروه باستان شناسي، اردبيل، ايران , عابدي، اكبر دانشگاه هنر اسلامي تبريز - گروه باستان شناسي باستان سنجي و مرمت، تبريز، ايران , هلوينگ، باربارا بنياد فرهنگي پروس و موزه خاور نزديك، آلمان
كليدواژه :
روش طيف‌سنج جرمي شتاب‌دهنده (AMS) , سفال نارنجي منقوش , گاه نگاري مطلق , رودخانه زاب , عصر مفرغ
چكيده فارسي :
حوضۀ رودخانۀ زاب در ايران باوجوداينكه در پهنۀ جغرافياي شمال غرب ايران وسعت كمي را اشغال كرده است، از ديرباز به جهت پل ارتباطي دو سرزمين بين‌النهرين و حوضۀ درياچۀ اروميه از يك جايگاه ويژه و استراتژيك برخوردار است. باوجود اهميت بسيار منطقۀ زاب، در مطالعات عصر مفرغ قديم، به‌ويژه تحولات اين منطقه در گذار از مس و سنگ جديد به مفرغ قديم، مورد غفلت واقع شده است. پروژۀ كاوش تپه سيلوه -از محوطه‌هاي شاخص شكل‌گرفته در سرشاخه‌هاي حوضۀ زاب - فرصت مطالعات اين موضوع را فراهم ساخته است. در اين پژوهش سعي بر آن شده است كه با استفاده از 14 نمونه آزمايش كربن 14 به ترسيم توالي‌هاي فرهنگي تپه سيلوه و به‌تبع آن به توالي‌هاي فرهنگي حوضۀ رودخانه زاب در دوران پيش‌ازتاريخ دست‌يافت. بر اين اساس، نتايج 14 نمونه كربن 14 در محيط آزمايشگاهي آناليز شد و در تاريخ‌گذاري‌هاي به‌دست‌آمده از اين نمونه‌ها پس از انجام كاليبراسيون آن در چهارچوب گاهنگاري ايران به تعريف توالي فرهنگي منطقه پرداخته شد. چهارچوب گاهنگاري به‌دست‌آمده از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه حوضۀ رودخانۀ زاب در طول هزارۀ سوم پيش از ميلاد، بيشتر از منطقۀ شمال غرب ايران به‌ويژه جنوب درياچۀ اروميه تحت تأثير فرهنگ‌هاي شمال بين‌النهرين قرار داشته است.
چكيده لاتين :
Accounting for only a rather limited part of northwestern Iran, the Zab basin has historically assumed a prominent, strategic role as a bridge between Mesopotamia and the Lake Urmia Basin. The Zab region has not received due scholarly attention notwithstanding its great importance to the Early Bronze Age (EBA) research, in particular the regional developments characterizing the Late Chalcolithic-Early Bronze transition. As a crossroads, northwest Iran links Mesopotamia to Caucasia on the one hand and the regions to the north to the central Iranian plateau on the other, hence its important place in archaeology of Iran and the broader Middle East. Meanwhile, the Zab basin as the home for the major lines of communication linking southern Mesopotamia to the Urmia Lake basin and thence the mineral rich region of Caucasia is of great importance. Thus, an inquiry into local cultural developments, viz. the spread of cultural contacts in the ancient Near East, at the onset of the Bronze Age, is vital.
عنوان نشريه :
پژوهه باستان سنجي
