ارزيابي الگوهاي مكاني خدمات اكوسيستمي بر مبناي رويكرد تطبيقي مبتني بر آمار فضايي در قسمت مركزي استان اصفهان

Evaluating Spatial Patterns of Ecosystem Services based on a Comparative Approach on Spatial Statistics in the Central Part of Isfahan Province

بررسي پراكنش مكاني خدمات اكوسيستمي در ارزيابي ظرفيت سرزمين براي فراهم ­سازي اين سودمندي­ ها نقش مهمّي ايفا مي ­كند. بر اين اساس، تغييرات مكاني سه خدمت اكوسيستمي ارزش زيبايي ­شناسي، ارزش تفرّجي و كاهش آلودگي صوتي در قسمت مركزي استان اصفهان با به­ كارگيري رويكردهاي آماري موران محلّي و گيتس-ارد جي بررسي شد، سپس صحّت مكاني رويكردهاي مورد بررسي با استفاده از نمودار مشخّصة عملكرد، ارزيابي و مقايسه شد. با توجّه به نتايج، تغييرات مكاني خدمات اكوسيستمي مورد بررسي، الگوي خوشه ­اي بالا دارد. براساس هر دو رويكرد مورد استفاده، بخش مركزي منطقة مطالعاتي براي هر سه خدمت اكوسيستمي داراي الگوي همبستگي مكاني مثبت و بخش جنوبي منطقه، داراي الگوي همبستگي مكاني منفي است. بخش­ هاي داراي الگوي خوشه ­اي بالا داراي بيشترين ميزان عرضة خدمات اكوسيستمي در منطقة مورد مطالعه است در حالي كه در مناطق داراي الگوي خوشه ­اي پايين، ميزان فراهم ­سازي خدمات اكوسيستمي بسيار ناچيز است. ارزيابي صحّت مكاني الگوهاي همبستگي مكاني خدمات اكوسيستمي نشان داد كه بيشترين سطح زير منحني مربوط به خدمت اكوسيستمي ارزش تفرّجي و رويكرد گيتس-جي ارد (0/972) و كمترين ميزان آن مربوط به خدمت كاهش آلودگي صوتي و روش موران محلّي (0/833) است. به ­طور كلّي، با توجّه به نتايج، روش گيتس- ارد جي نسبت به روش موران محلّي براي هر سه خدمت اكوسيتمي صحّت مكاني بيشتري دارد و نمودار مشخّصة عملكرد، معيار مناسبي براي ارزيابي دقّت و صحّت رويكردهاي تحليلي مورد استفاده در اين مطالعه است. نتايج نوشتار پيش رو مي­تواند به­ منظور شناسايي و مديريت الگوهاي همبستگي مكاني خدمات اكوسيستمي مورد استفادة تصميم­گيران و برنامه­ريزان سرزمين قرار گيرد.

Considering the spatial patterns of ecosystem services plays an important role in evaluating land capacity to provide some benefits. Accordingly, the spatial variation of three ecosystem services, aesthetics value, recreation value and noise pollution reduction in the central part of Isfahan province was investigated applying statistical approaches of Local Moran’s I, and Getis-Ord Gi analysis. Then, spatial accuracy of the investigated algorithms was evaluated and compared using the Receiving Operator Characteristic method. The findings reveal that the spatial variation of the ecosystem services under study have High-cluster pattern. Based on both used approaches and for all three ecosystem services, the central part of the study area has a positive spatial correlation pattern, whereas the southern part of the study area has a negative spatial correlation pattern. Areas representing the high cluster pattern involved have the highest supply of ecosystem services in the study area, while in areas with low cluster pattern, the provision of ecosystem services is very low. Spatial accuracy evaluating of ecosystem services spatial correlation patterns indicate that returned the largest area under ROC curve of recreational value and Getis-Ord Gi analysis (0.972), whereas the lowest rate is found for the noise pollution reduction service and Local Moran’s I, (0.833). Overall, according to the results, the Getis-Ord Gi indicates higher spatial accuracy than Local Moran’s I method for three ecosystem services, and the Receiving Operator Characteristic is an appropriate index to evaluate the accuracy of the analytical approaches used in This research. The findings of this study can be applied by decision makers and land planner to identify and management spatial correlation patterns of ecosystem services.