پديد آورندگان :
خواجه سعيد، فرناز دانشگاه آزاد اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري - گروه معماري، تبريز، ايران , بليلان اصل، ليدا دانشگاه آزاد اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري - گروه معماري، تبريز، ايران , ستارزاده، داريوش دانشگاه آزاد اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري - گروه معماري، تبريز، ايران
كليدواژه :
منظر يادماني , يادمان معاصر , نشانه‌شناسي , گونه‌شناسي , نظريه پيرس
چكيده فارسي :
يادمان‌هاي معاصر كه با عنوان ضديادمان نيز شناخته مي‌شوند به‌عنوان محملي جهت يادآوري خاطرات جمعي و فردي گذشته در زمان حال، در تقابل با آثار يادماني كلاسيك هستند. در دهه‌هاي اخير در سطح بين المللي، با افزايش تنوع مناظر يادماني در فضاهاي عمومي و اهداف متفاوت آنها از يك‌سو و نياز روزافزون جوامع بشري به بازيابي حافظۀ جمعي در سطح منظر شهري از سويي ديگر، بررسي سازمان‌يافتۀ گونه‌هاي طراحي به‌كاررفته در آنها ضروري به‌نظر مي‌رسد. براساس اهميت اين موضوع، پژوهش حاضر در پي پاسخگويي به اين پرسش است كه: مؤلفه‌هاي گونه‌شناسي منظر يادماني معاصر براساس دانش نشانه‌شناسي پيرس چيست؟ روش تحقيق در پژوهش حاضر از نوع كيفي است و از طريق رويكرد توصيفي-تحليلي و با جمع‌آوري اطلاعات به شيوۀ كتابخانه‌اي به تدوين مدل مفهومي گونه‌شناسي منظر يادماني معاصر با رويكرد نشانه‌شناختي پيرس مي‌پردازد. جهت تبيين مؤلفه‌هاي نشانه‌اي منظر يادماني، روش‌هاي منتخب گونه‌شناسي پژوهش، به‌صورت گونه‌شناسي شكلي-عملكردي آرگان در بررسي مؤلفه‌هاي صوري، گونه‌شناسي تاريخي-تفسيري مونئو در مطالعۀ مؤلفه‌هاي روايي و گونه‌شناسي آركي‌تايپي اردلان و بختيار در شناخت مؤلفه‌هاي آركي‌تايپي، اتخاذ شده است. جهت اثبات فرضيه دسته‌بندي گونه‌ها براساس تعاريف و زمينۀ مطالعاتي پيشين در اين حوزه انجام شده است و در ادامه به‌منظور آزمون فرضيه، تمامي 32 مؤلفۀ استخراجي، با انتخاب تصادفي 64 نمونۀ يادمان از اواسط قرن بيستم تا به امروز، به‌طور مقايسه‌اي مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. يافته‌ها بيانگر آن است كه با لحاظ‌كردن گونه‌هاي نشانه‌اي براساس سه‌گانه‌هاي شمايل، نمايه و نماد در نشانه‌شناسي پيرس و همچنين مؤلفه‌هاي سه‌گانۀ عيني، ذهني و عيني-ذهني منظر، نشانۀ منظر يادماني معاصر به گونه‌هاي بصري (عناصر طبيعي، عناصر مصنوع و عملكردي-فعاليتي)، گونه‌هاي كهن‌الگويي (قبر تهي، استلا-ابليسك، مسير قدسي، دايره-مارپيچ، پرواز، كوه كيهاني-سنگ بزرگ، گنبد كيهاني-طاق كيهاني، درخت كيهاني-باغ، نور-آب) و گونه‌هاي روايي (وقايع تلخ، فردي-مكاني و ارزشي جمعي) تقسيم‌بندي مي‌شوند.
چكيده لاتين :
New monuments (counter-monuments) as frameworks through which remind collective and personal memories from past in the present, reject the traditional memorial works. In recent decades with an increasing variety of counter-monumental landscape in public spaces and the distinct intentions behind them on the one hand and the growing need of human societies to recover collective memory of urban landscape on the other hand necessitate the systematic analysis of the adopted strategies Based on the importance of this issue, the article aims to answer the following question: "what are the typological components of a contemporary counter-monumental landscape based on semiotic knowledge?” The present study was qualitative and was performed based on a descriptive-analytical method using the library documents to develop a conceptual model of the typology of the contemporary counter-monumental landscape with pierce's semiotic approach. Components of counter-monumental landscapes were explicated on using three methods, namely formal-functional topology of Argan, interpretive-historical topology of Moneo, and archetypal topology of Ardalan and Bakhtiar which served as basis for investigating visual, narrative and archetypal components. To prove the hypothesis, the classification of types was based on the definitions and previous studies in this field, and to test the hypothesis, all 32 extractive components were studied comparatively by randomly selecting 64 case studies from the middle of the twentieth century to the present day. Findings show that according to Peircean semiotic, icon, and index ad symbol were triple typologies of the sign in the memorial landscape survey. By considering objective, subjective and objective-subjective components of landscape, the contemporary counter-monumental landscape signs were classified into three categories namely visual, archetype and narrative types. Visual types consist natural elements, artificial elements, and activity and function; archetypal types include empty grave, stella-obelisk, sacred path, circle-spiral, flight, cosmic mountain-large stone, cosmic dome- cosmic arch, cosmic tree-garden, light-water; and narrative types are divided into traumatic experiences, individual-local & collective values.
