اثر نانو كود‌ها بر عملكرد و ويژگي‌هاي كيفي ارقام برنج (Oryza sativa L.) تحت شرايط مختلف آبياري

Effect of Nano-fertilizers on Yield and Quality Characteristics of Rice Cultivars (Oryza sativa L.) under Different Irrigation Conditions

تا­كنون تلاش‌هاي محققان جهت افزايش كميت و كيفيت محصولات كشاورزي در كشور از طريق بهبود فرمولاسيون كودهاي شيميايي مرسوم با موفقيت اندكي همراه بوده ‌است. به­ منظور بررسي بهينه ­سازي در كيفيت غذايي برنج تحت اثر نانو كودها در شرايط مختلف آبياري، اين آزمايش به­صورت اسپيلت پلات فاكتوريل در قالب بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در دو سال زراعي 96-1395 در ساري اجرا گرديد. تيمارها شامل دو رقم برنج (شيرودي و هاشمي) به ­عنوان عامل اسپليت و چهار مرحله قطع آبياري (شاهد يا آبياري دائم در طول دوره رشد، يك روز پس از ناپديد شدن آب از سطح خاك، سه روز پس از ناپديد شدن آب از سطح خاك و پنج روز پس از ناپديد شدن آب از سطح خاك) و سه سطح محلول­ پاشي نانوكود (نانو سيليكون، نانو اكسيد روي و نانو سيليكون+ نانو اكسيد روي) به­عنوان عامل فاكتوريل بود. نتايج نشان داد كه صفات انرژي توليدي دانه، رطوبت، كربوهيدرات، چربي، ويتامين B1، ويتامين B2، ويتامين B3 تحت اثر محلول‌پاشي نانو كود در سطح احتمال يك و پنج درصد معني‌دار شد. نتايج مقايسه ميانگين اثر سه­گانه عملكرد دانه نشان داد در رقم شيرودي با تيمار آبياري دائم در طول دوره رشد به همراه مصرف نانو اكسيد روي برابر با 7/529 تن در هكتار و كم­ترين ميزان در رقم هاشمي درمرحله پنج روز پس از ناپديد شدن آب از سطح خاك به همراه مصرف نانو سيليكون برابر با 4/234 تن در هكتار به ­دست آمد. به­طور كلي نتايج نشان داد كه كاربرد نانو اكسيد روي و نانو سيليكون در شرايط قطع آّبياري اثر مثبتي بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي برنج دارد.

So far, researchers' efforts to increase the quantity and quality of agricultural products in the country have been slightly successful by improving the formulation of conventional chemical fertilizers. In order to investigate the optimization of the nutritional quality of rice under the effect of nano fertilizers in different irrigation conditions, the present experiment was carried out as a factorial split plot in a randomized complete blocks design with three replications in two cropping years 2016-2017 in Sari. Treatments include two cultivars of Rice (Shirodi and Hashemi) as the split factor and four stages of irrigation cut-off (control or permanent irrigation during the growing period, one day after the disappearance of water from the soil surface, three days after the disappearance of water from the soil surface and five days after the disappearance of water from the soil surface) as a sub-factor and three levels of nano-fertilizer foliar application (nano silicon, zinc nano oxide and nano silicon + zinc nano oxide) were as factorial. The results showed that the energy production traits of grain, moisture, carbohydrate, fat, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3 were significantly affected by foliar application of nano-fertilizer at a probability level of one and five percent. The results of comparing the mean of the triple effect of grain yield showed that in Shiroodi cultivar with permanent irrigation treatment during the growing stage with zinc oxide nano consumption equal to 7.529 tons per hectare and the lowest in Hashemi cultivar in the five days after disappearance water from the soil surface with the application of nano silicon was obtained equal to 4.243 tons per hectare. In general, the results showed that the application of nano zinc oxide and nano silicon in the conditions of irrigation cut-off has a positive effect on the quantitative and qualitative characteristics of rice.