پديد آورندگان :
محسني، بهروز دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه علوم و مهندسي آبخيزداري، ايران , شاهدي، كاكا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه علوم و مهندسي آبخيزداري، ايران , حبيب نژاد روشن، محمود دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه علوم و مهندسي آبخيزداري، ايران , درزي نفت چالي، عبداله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه مهندسي آب، ايران
كليدواژه :
تحليل حساسيت , بيلانِ آب , واحد پاسخ هيدرولوژيكي , نفوذ
چكيده فارسي :
مديريت بهينه منابع آب در حوضه‌هاي داراي كاربري‌هاي متنوع، مستلزم پيش‌بيني مناسب واكنش منابع آب با استفاده از مدل‌هاي كارآمد مي‌باشد. در اين تحقيق از مدل SWAT براي شبيه‌سازي منابع آب سطحي و زيرزميني در دشت بهشهر- بندرگز استفاده شد. پس از تحليل حساسيت، واسنجي و صحت‌سنجي داده‌هاي جريان، در دوره-هاي 2013-2007 و 2017-2014 انجام شد. شبيه‌سازي تراز آب زيرزميني از طريق شبيه‌سازي ميزان تغذيه در هر واحد پاسخ هيدرولوژيك (HRU) صورت گرفت. نتايج تحليل حساسيت، 14 پارامتر صعود از آبخوان كم‌عمق، زمان تأخير انتقال آب از آخرين پروفيل لايه خاك به سطح آب زيرزميني، عمق اوليه آب در آبخوان كم‌عمق و عميق، نفوذ به آبخوان عميق، ضريب آلفا جريان پايه، ظرفيت آب قابل‌دسترس خاك، شماره منحني رواناب، متوسط بيشترين شيب، ضريب جبران تبخير خاك، عامل حفاظت فرسايش خــاك، ضريب زبري مانينگ، عرض نوار صافي و فاكتور جبران تبخير خاك را به‌عنوان حساس‌ترين پارامترها نشان داد. به‌منظور ارزيابي مدل از معيارهاي عملكردي ضرايب نش- ساتكليف (NS) و همبستگي (R2) استفاده شد. اين ضرايب به‌ترتيب در مرحله واسنجي 56/0 تا 93/0 و 74/0 تا 00/1 و در مرحله صحت‌سنجي 0/56 تا 0/84 و 0/66 تا 0/92 برآورد شدند كه بيانگر دقت قابل‌قبول مدل در شبيه‌سازي جريان بود. در مقايسه تغييرات تراز مشاهده‌اي و شبيه‌سازي‌شده، ضرايب NS (0/81) و R2 (0/91) حاكي از كارآيي مدل در شبيه‌سازي تراز آب زيرزميني بود. براساس نتايج بيلان آب، از مجموع آب ورودي به دشت، بخش اعظم آن (60%) صرف تبخير- تعرق، 18 درصد سهم رواناب سطحي و بخش اندكي (22%) به نفوذ اختصاص يافت.
چكيده لاتين :
Optimal management of water resources in a plain with land uses requires proper prediction of water resources response using efficient models. In this research, Soil and Water Assessment Tools (SWAT) model was used to simulate surface and groundwater resources in Behshahr - Bandar-e-Gaz Plain. After analysis the sensitivity, calibration and validation of the model was performed based on river flow data of 2007- 2013 and 2014- 2017, respectively. Groundwater table simulation was done by simulating the recharge rate per hydrological response unit (HRU). The results of sensitivity analysis showed that the parameters GW_REVAP, GW_DELAY, SHALLST, DEEPST, RCHRG_ DP, ALPHA_BF, SOL_AWC, CN, HRU_SLP, ESCO, USLE_P, OV_N, FILTERW and EPCO were the most sensitive parameters. In order to evaluate of the model, the performance criteria of Nash- Sutcliffe (NS) and Correlation coefficient (R2) were used. In the calibration stage, these coefficients ranged from 0.56 to 0.93 and 0.74 to 1.00, respectively, and in the validation process were in the range of 0.56 to 0.84 and 0.66 to 0.92, respectively, indicating the acceptable accuracy of the model in river flow simulation. Comparing the observed and simulated water table depths, NS (0.81) and R2 (0.91) coefficients indicated the capability of the model to simulate groundwater level. According to the results of the water balance analysis, the most of the total water input to the plain, it’s 60% was used for evapotranspiration and it’s small parts as 18% and 22% allocetaed to surface runoff and infiltration, respectively.
