مطالعه سطوح مختلف كود نيتروژن و آبياري بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي عملكرد دانه كينوا

Study of different levels of nitrogen fertilizer and irrigation on quantitative and qualitative characteristics of Quinoa grain yield

تنش خشكي و كود نيتروژن از مهم­ترين موضوعاتي است كه معمولا محققان براي بررسي بازده فيزيولوژيكي و عملكرد گياهان زراعي جديد در نظر مي‌گيرند. اين پژوهش در قالب طرح آماري بلوك­هاي كامل تصادفي به­­ صورت كرت­ هاي يك­بار خرد شده با سه سطح آبياري در كرت­ هاي اصلي شامل عدم اعمال تنش خشكي يا 60 درصد تبخير از تشتك تبخير كلاس A، تنش متوسط يا 90 درصد تبخير از تشتك تبخير كلاس A و تنش شديد يا 120 درصد تبخير از تشتك تبخير كلاس A و شش سطح كود نيتروژن شامل عدم مصرف كود نيتروژن و مقادير 50 ،75 ، 100، 125، 150 كيلوگرم نيتروژن از منبع اوره در كرت فرعي با سه تكرار در سال 1398 در شهرستان دره شهر به اجرا در آمد. نتايج مقايسه ميانگين برهم‌كنش تيمارهاي تنش خشكي و كود نيتروژن در صفت نيتروژن دانه نشان داد كه در عدم تنش خشكي و مصرف 150 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن بيشترين نيتروژن دانه به ميزان 3/543 درصد بدست آمد و كمترين ميزان در تيمار تنش خشكي شديد و عدم مصرف كود نيتروژن به ميزان 1/423 درصد به­ دست آمد. هم­چنين در هر سه سطح تنش، كمترين و بيشترين نيتروژن دانه به ترتيب در تيمار عدم مصرف (شاهد) و 150 كيلوگرم كود نيتروژن مشاهده شد. مقايسه ميانگين برهم‌كنش تيمارهاي تنش خشكي و كود نيتروژن در صفت عملكرد دانه نشان داد كه در عدم تنش خشكي و مصرف 150 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن بيشترين عملكرد دانه به ميزان 2519/3 كيلوگرم در هكتار به دست آمد و كمترين ميزان در تيمار تنش خشكي شديد و عدم مصرف كود نيتروژن به ميزان 941/3 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. هم­چنين در هر سه سطح تنش، كمترين و بيشترين عملكرد دانه به ترتيب در تيمار عدم مصرف (شاهد) و 150 كيلوگرم كود نيتروژن مشاهده شد. با توجه به بهبود اجزاي عملكرد كينوا با افزايش مقادير نيتروژن مصرفي و به دست آمدن عملكرد دانه بيشتر به ويژه در شرايط فراهمي آب، نتايج بيانگر كودپذيري بالاي كينوا مي­ باشد.

Drought Tension and nitrogen fertilizer are among the most important issues that researchers usually consider investigating the physiological yield and yield of new crops. The present research was conducted in the form of a statistical design of randomized complete blocks in the form of split plots with three irrigation levels in the main plots, including no drought tension or 60 percnt evaporation from Class A evaporation pan, medium tension or 90 percent evaporation from Class A evaporation pan and severe tension or 120 percent evaporation from Class A evaporation pan and six levels of nitrogen fertilizer including non-use of nitrogen fertilizer and values of 50, 75, 100, 125, 150 kilogram of nitrogen from urea source in subplot with three repetitions in Dare Shahr in 2019. The results of comparing the mean interaction of drought tension and nitrogen fertilizer treatments in grain nitrogen showed that in the absence of drought tension and application of 150 kilogram per hectare nitrogen fertilizer, the highest grain nitrogen was 3.53 percent and the lowest in severe drought tension and lack of nitrogen fertilizer application was 1.423 percent. Also, in all three levels of tension, the lowest and highest grain nitrogen was observed in non-consumption (control) and 150 kilogram nitrogen fertilizer, respectively. Comparison of the mean interaction of drought tension and nitrogen fertilizer treatments in grain yield showed that in the absence of drought tension and application of 150 kilogram per hectare nitrogen fertilizer, the highest grain yield was 2519.3 kilogram per hectare and the lowest was in severe drought tension and non-application of nitrogen fertilizer at the rate of 941.3 kilogram per hectare was obtained. Also, in all three levels of tension, the lowest and highest grain yield was observed in the non-consumption treatment (control) and 150 kilogram per hectare of nitrogen fertilizer, respectively. Due to the improvement of quinoa yield components by increasing the amount of nitrogen consumption and obtaining more grain yield, especially in water availability conditions, the results indicate high quinoa fertilizer.