نقش خودكارآمدي كودك در رابطه بين رويدادهاي آسيب‌زاي دورة كودكي و بروز شكايات روان تني

The Role of Child's Self-efficacy in the Relationship between Childhood Traumatic Events and Psychosomatic Complaints

مشكلات سلامت روان گاهي خود را در قالب مشكلات جسماني و شكايات روان­تني بروز مي‌دهند كه در صورت شناسايي نشدن و رسيدگي نكردن به­‌موقع، مزمن شده و مشكلات آتي را به دنبال خواهند داشت. هدف از پژوهش حاضر بررسي نقش خودكارآمدي كودك در رابطة بين رويدادهاي آسيب‌زاي كودكي و بروز شكايات روان­ تني بود. جامعة پژوهش، شامل كلية دانش آموزان 10-14­ساله پسر شهر تهران بود. به اين منظور نمونه‌اي متشكل از 215 نفر از دانش ­آموزان پسر پايۀ پنجم و ششم دبستان از دو مدرسۀ پسرانه كه از مناطق 11 و 18 شهر تهران به صورت در دسترس انتخاب شده بودند، در پژوهش شركت كردند. پرسشنامه ­هاي پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه‌هاي خودكارآمدي كودكان (موريس)، فرم وقوع حوادث آسيب‌زاي زندگي (گرينوالد و روبين) و مقياس شكايات روان­ تني (تاكاتا و ساكاتا). نتايج حاصل از تحليل ميانجي و تعديل گر نشان داد كه متغير خودكارآمدي كودك نقش تعديلگر نداشته است، بلكه به عنوان ميانجي در رابطۀ بين رويدادهاي آسيب‌زاي كودكي و بروز شكايات روان­ تني نقش بازي مي‌كند، لذا در درمان‌هاي مربوط به كاهش شكايات روان‌تني كودكان و نيز درمان‌هاي مربوط به كودكان آسيب­ديده مي‌بايست مؤلفة ارتقاي خودكارآمدي را نيز در دستور كار قرار داد.

Mental health problems sometimes manifest themselves in the form of physical problems and psychosomatic complaints. Moreover, these symptoms can become chronic and cause more problems in the future if not identified and treated in time. This study investigated the role of child’s self-efficacy in the relationship between childhood traumatic events and the incidence of psychosomatic complaints. The population included all 10-14 years old boys of Tehran city. A sample of 215 boys was made by convenience sampling method. The participants were selected from fifth and sixth grades of two all-boys elementary schools at 11th and 18th districts in Tehran. Research questionnaires include the following: The Self-Efficacy Questionnaire-Children (Morris), the Lifetime Incidence of Traumatic Events (Greenwald and Rubin) and the Psychosomatic Complaints Scale (Takata and Sakata). Data were analyzed by mediator and moderator analysis. Results showed that the children’s self-efficacy variable was not a moderator between the traumatic events and the occurrence of psychosomatic complaints, but it was a mediator. Therefore, treatments aimed to reduce psychosomatic complaints and treat traumatized children, should include self-efficacy promotion in their agenda.