تطور و خدا باوري؛ طرح و بررسي ديدگاه اليوت سوبر

Evolution and Theism; an Investigation of Elliot Sober’s View

نظريه تطور، از بدو انتشار موجي از مخالفت‌هاي فلسفي و ديني را برانگيخت. تفسير متعارف امروزين اين نظريه نيز در چالش با خداباوري تلقي مي‌گردد. طبيعي است كه تلاش‌هايي از بدو پيدايش اين نظريه تا به امروز در راستاي نشان دادن سازگاري يا ناسازگاري دعاوي اين نظريه با آموزه‌هاي ديني صورت گرفته است. اليوت سوبر، فيلسوف زيست‌شناسي برجسته معاصر، روايت بديعي از نسبت تطور و خداباوري ارائه نموده است. او مي‌كوشد با نشان دادن خصلت احتمالاتي نظريه تطور، سازگاري آن را با وجود عوامل پنهانِ تعين‌بخش (و از جمله خدا) نشان دهد و از سوي ديگر، نسبت ادعاي هدايت‌نشده بودن جهش‌هاي زيستي را با خداباوري بررسي كند. دستاورد نهايي بررسي‌هاي او اين است كه نظريه تطور، نسبت به دعاوي خداباورانه خنثاست و بنابراين ضوابط طبيعت‌گرايي روش‌شناختي را رعايت مي‌كند. در اين مقاله، موضع سوبر تشريح شده و نهايتاً مورد ارزيابي قرار گرفته است. به نظر مي‌رسد تصويري كه او از هدايت‌نشده بودن تطور مبتني بر شواهد تجربي ارائه مي‌كند، ناتمام است و او به‌صورت نابجا از جهش‌هاي هدايت‌نشده به تطور هدايت‌ نشده منتقل شده است.

The theory of evolution gave rise to various philosophical and religious oppositions from the very onset. The conventional modern interpretation of this theory is also regarded in opposition to theism. Naturally, some attempts have been made, since the emergence of this theory, to show the consistency or inconsistency of the claims of this theory with religious doctrines. Elliot Sober, the prominent contemporary biological philosopher, has offered a novel account of the relationship of the evolution theory and theism. He attempts to show the presumptive nature of that theory and prove its consistency with the existence of the hidden determining factors (including God) on the one hand, and investigate the relationship between the claim of unguided nature of the biological mutations and theism on the other hand. The final achievement of his investigations is that the evolution theory is neutral regarding the theistic claims and thus observes the naturalistic methodological rules. In this article, we have expounded Sober’s position and have finally evaluated it. It seems that the image he presents of the unguided nature of evolution based on empirical evidences is incomplete, and he has unduly been transferred from unguided mutations to unguided evolution.