بررسي ويژگي‌هاي فرمي سطح زمين براساس شاخص‌هاي مورفومتري و با استفاده از GIS مطالعه موردي: حوضۀ آبخيز فهليان

ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺣﻮﺿﮥ آﺑﺨﯿﺰ از اوﻟﯿﻦ ﮔﺎمﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺿﺮورت دارد. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻌﯽ دارد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻣﺘﺮﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و وﺿﻌﯿﺖ ﺷﮑﻠﯽ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺨﯿﺰ ﻓﻬﻠﯿﺎن را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر 6 ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻣﺘﺮﯾﮏ؛ اﻧﺤﻨﺎي ﮐﻞ، اﻧﺤﻨﺎي ﻧﯿﻤﺮخ، اﻧﺤﻨﺎي ﺳﻄﺢ، ﺷﺎﺧﺺ TRI، ﺷﺎﺧﺺ TPI و ﺷﺎﺧﺺ TWI اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﺎﺧﺺ و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از اﮐﺴﺘﻨﺸﻦﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻧﺮماﻓﺰار 10/3 ArcGis ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺤﻨﺎي ﮐﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺳﻄﺢ ﺣﻮﺿﻪ(52/80) داراي اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻘﻌﺮ و 47/20 درﺻﺪ آن از اﻧﺤﻨﺎي ﻣﺤﺪب ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي اﻧﺤﻨﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ 2/99- و 3/96 و ﺑﺮاي اﻧﺤﻨﺎي ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ 4/87- و 4/2 ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﺎﻻي ﺷﺎﺧﺺ TPI ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﻮدي و ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ را از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ 4/2- و 6 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺎﺧﺺ TRI ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﯾﮏ ﭘﯿﮑﺴﻞ ﺑﺎ ﻫﺸﺖ ﭘﯿﮑﺴﻞ ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ از 0 ﺗﺎ 14 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺎﺧﺺ TWI ﮐﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة وﺿﻌﯿﺖ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از 1/5- ﺗﺎ 5/5 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. درﺻﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺣﻮﺿﻪ ﮐﻪ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺨﯿﺰ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و رﺳﻮب، ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻟﻨﺪﻓﺮم ﻫﺎ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ درﮔﯿﺮ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ زﻣﯿﻦﻟﻐﺰش، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﯿﻼب، ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ... ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.