بررسي پذيرش فناوري‌هاي نوپديد؛ مطالعه موردي فناوري پمپ هاي حرارتي زمين گرمايي در شهر تهران

امروزه، پديدار شدن فناوري‌هاي نوين تحولات گسترده و عميقي را در مسير توسعه ايجاد كرده است. اما صرف معرفي و پديداري اين فناوري‌ها به معناي كاربردپذيري آن‌ها نيست؛ بلكه مجموعه‌اي از عوامل در انتشار آن‌ها در هر جامعه نقش دارند و يكي از مهم‌ترين اين عوامل، پذيرش فناوري توسط شهروندان است كه عدم تحقق آن مي‌تواند اشاعه و به‌كارگيري فناوري را با شكست مواجه سازد. در سال‌هاي اخير، با توجه به مصرف انرژي قابل ملاحظه در ساختمانها براي سرمايش و گرمايش و ايجاد پيك برق روزانه در تابستان، به‌كارگيري و كاربرد فناوري‌هاي جديد كاراتر و با مصرف كمتر مورد توجه سياست‌گذاران توسعه شهري قرار گرفته است. در اين بين، در اين مقاله، پذيرش پمپ حرارتي زمين گرمايي به عنوان يك مطالعه موردي از فناوري‌هاي نوين سرمايشي و گرمايشي براي كاربرد در ساختمان‌هاي نوساز مسكوني كوچك، متوسط و بزرگ در شهر تهران مورد بررسي قرار گرفته است. رويكرد اين پژوهش، رويكرد تركيبي (آميخته) تبييني است كه در آن از ابزارهاي كيفي براي جبران كمبودهاي ابزارهاي كمي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين پژوهش، براي گردآوري داده‌ها، از ابزارهاي پرسشنامه، مصاحبۀ عميق نيمه‌ساختاريافته و گروه كانوني استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد هزينۀ اوليه، استقلال بهره برداري و كيفيت هواي خروجي، مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر پذيرش سيستم‌هاي سرمايشي و گرمايشي است. بر اين اساس، در شرايط كنوني، احتمال پذيرش فناوري پمپ حرارتي زمين گرمايي براي كاربرد در ساختمان‌هاي كوچك و متوسط ضعيف است. اما در صورت سياست‌گذاري مناسب و كمك دولت، امكان پذيرش اين فناوري براي ساختمان‌هاي بزرگ زياد است.