كاربرد تحليل سلسله مراتبي فازي در مديريت ريسك بسته‌ شدن پيش ‌از موعد معادن

Application of Fuzzy AHP in Order to Risk Management of Pre-mature Mine Closure

بسته شدن پيش از موعد معادن و توقف عمليات معدن كاري، به دلايلي غير از اتمام ذخيره اقتصادي معدن و در اثر عوامل مختلف داخلي و محيطي هر معدن صورت مي‌گيرد. در اين تحقيق كه با هدف شناسايي و تحليل عوامل موثر بر بسته شدن پيش از موعد معدن سنگ آهن چادرملو صورت گرفت. ابتدا مدل جامع ريسك بسته شدن معدن چادرملو بر مبناي شش سري ريسك هاي اصلي مطابق مدل لارنس تهيه و با توجه به نظر خبرگان مقادير احتمال و شدت به صورت اعداد قطعي محاسبه گرديد. سپس با توجه به ماهيت مساله، شناسايي و رتبه بندي عوامل مؤثر در بسته شدن پيش از موعد معادن سطحي در قالب يك مساله سلسله مراتبي طراحي گرديد. بدين منظور از روش تحليل سلسله مراتبي فازي بهره گرفته شد. اين مدل در سطح معيارها شامل چهار مولفه اصلي شامل احتمال وقوع، ميزان تاثير، عدم اطمينان تخمين و توانايي سازمان در واكنش به ريسك و در سطح آلترناتيوها شامل فاكتورهاي مختلف ريسك‌زا در فعاليت هاي معدني مي‌باشد. محاسبه اوزان نسبي و نهايي هريك از معيارهاي و عوامل ايجاد ريسك بسته شدن پيش از موعد معدن انجام گرديد. نتايج مدل ريسك بسته شدن نشانگر رده بندي «متوسط» بسته شدن پيش از موعد معدن چادرملو مي باشد و ريسك هاي زيست‌محيطي و اجتماعي داراي بالاترين امتيازها نسبت به بقيه عوامل مي باشند. نتايج محاسبات مدل بر مبناي تحليل سلسله مراتبي فازي، نشان مي‌دهد كه عوامل اقتصادي، زيست محيطي و فني به عنوان اصلي‌ترين دلايل بسته شدن پيش از موعد معدن چادرملو مي باشد.

A mine closure plan is implemented while mine’s deposit is totally exhausted. It is necessary to precisely identify and analyze these factors and their impacts on mine’s life. In this research, with the purpose of identifying and analyzing the factors affecting the premature closure of Chadermaloo Iron ore mine, a comprehensive risk closure model of Chadormalou mine was developed based on the Laurence’s closure risk model. With this respect, in order to assess the probabilities and consequences of broad and sub-issue closure risks, questionnaires have been provided and distributed through the seven experts in case study mine site and filled questionnaires based on experts’ judgment collected to obtain certain values of risks. In the next step, identification and ranking of the factors affecting the premature closure of surface mines was designed in a hierarchical structure in order to predict and take appropriate measures. The model at the level of criteria includes four main components consists of probability of occurrence, consequence, uncertainty of estimation and ability of the organization in responding to risk. The alternatives comprises risk factors in the social, political, economic, environmental, legal, technical, safety and health issues. Whole calculations were performed in accordance with Chang approach through Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) to evaluate and rank relative and final weights of each criterion involved in premature closure risk assessment. The results of application of closure risk model to Chadormaloo mine demonstrated that the mine is classified as "moderate" from premature closure point of view. The closure probability of 30 percentage shows the mining activities are able to be continued. This implies more attention should be paid to eliminate or minimize the impacts of these issues within mine’s planning and design.