بررسي اثرات شكل فيزيكي يونجه و فرآوري دانه جو بر عملكرد و قابليت هضم مواد مغذي در بره‌هاي پرواري نژاد دالاق

Effects of alfalfa physical form and barley grain processing on performance and nutrient digestibility in Dalagh fattening lambs

سابقه و هدف: روند تغييرات در وضعيت كشاورزي و دامپروري در ايران طي نيم قرن اخير به گونه اي بوده است كه جمعيت دامي به ميزان قابل توجهي افزايش يافته است و به تبع آن نياز غذايي دام ها نيز افزايش يافته است. در ايران پرورش گوسفند بخش عمده اي از فعاليت هاي دامپروري را به خود اختصاص مي‌دهد. چراي بي رويه باعث فرسايش بي وقفه مراتع شده است و افزايش تقاضا براي گوشت، توليد كنندگان را بر آن داشته كه از سيستم چراي دام به سمت سيستم توليد متراكم يا به عبارتي سيستم پرواربندي در گوسفند روي بياورند، تأمين مواد خوراكي در يك دوره پرواربندي نزديك به 65 تا 70 درصد هزينه‌هاي مربوط به پرورش و نگهداري دام را شامل مي‌شود، لذا مي‌توان با فرآيندهاي فيزيكي و شيميايي ارزش تغذيه‌اي خوراك‌ را افزايش و بازدهي توليد را بهبود بخشيد. فرآوري خوراك از جمله روش‌هايي است كه مي‌تواند راندمان استفاده از خوراك را افزايش دهد. مواد و روش‌ها: به منظور بررسي تاثير شكل فيزيكي عوفه يونجه و فرآوري دانه جو بر عملكرد وقابليت هضم مواد مغذي در بره هاي پرواري نژاد دالاق از 30 رأس بره ي نر 2/1±5/3 ماهه با ميانگين وزن1/1±17 استفاده شد.اين آزمايش در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور مورد تجزيه آماري قرار گرفتند كه متغيرهاي آزمايشي شامل: شكل فيزيكي علوفه و فرآوري دانه جو مي‌باشد در دوره 98 روزه ( 14روز عادت پذيري و 84 روز دوره اصلي) با 6 تيمار و 5 تكرار انجام شد كه جيره هاي آزمايشي از نطر محتوي پروتئين و انرژي برابر بودند. خوراك مصرفي و باقيمانده خوراك به صورت روزانه وزن شد و وزنكشي دامها هر دو هفته يكبار بصورت ناشتا، پس از 16 ساعت گرسنگي با استفاده از باسكول ديجيتال صورت گرفت و تمامي آناليزهاي آماري اين طرح در نرم‌افزار SAS نسخه 1/9انجام شد. يافته‌ها: بين تيمارهاي مختلف از نظر افزايش وزن تفاوت معني‫داري مشاهده شد.تيمارهايي كه ازيونجه پلت در مقايسه با يونجه خرد شده استفاده كردند وزن آخر دوره بالاتري 81/42 در مقايسه با 50/41 داشتند و همچنين افزايش وزن روزانه بالاتري نيز در كل دوره 49/297 در مقايسه با 94/282 داشتند. ماده خشك مصرفي كل دوره نيز در تيمارهاي دريافت كننده يونجه پلت 49/1933 گرم و بالاتر از تيمارهاي دريافت كننده يونجه خرد شده 76/1883بود و همچنين استفاده از يونجه پلت باعث بهبود ضريب تبديل غذايي در ماه سوم گرديد. قابليت هضم خوراك نيز در تيمارهاي دريافت كننده يونجه پلت بالاتر بود و قابليت هضم ماده خشك، الياف خام نامحلول در شوينده خنثي و پروتئين خام از نظر آماري در تيمارهاي مختلف تفاوت معني داري داشتند. فرآوري دانه جو بر افزايش وزن انتهاي داره تاثير معني دار داشت و وزن انتهاي دوره به ترتيب در تيمارهاي دريافت كننده جو پولكي به طور معني داري بالاتر از جو آردي و دانه جو كامل گزارش شد همچنين افزايش وزن روزانه در كل دوره در تيمارهاي دريافت كننده جو پولكي و آردي و دانه جو كامل به ترتيب 05/294، 40/289 و20/287 بود. تيمارهاي دريافت كننده جو پولكي، جو آردي و دانه جو كامل به ترتيب از راست به چپ داراي قابليت هضم بالاتر پروتئين خام96/63، 98/62و 95/61 بودند نتيجه‌گيري: فرآوري علوفه يونجه و غله جو يعني در كل فرآوري خوراك بره هاي پرواري باعث بالارفتن مصرف خوراك وافزايش وزن روزانه و در مجموع وزن نهايي بالاتري در بره‌هاي پرواري مي گردد و همچنين فرآوري خوراك دام باعث بهبود راندمان خوراك و افزايش قابليت هضم مي شود.

Background and objectives: The trend of changes in agriculture and animal husbandry during the last half-century in Iran has been such that the livestock population has increased significantly and consequently the nutritional needs of livestock have also increased. In Iran, sheep breeding is a major part of livestock activities. Providing food during a fattening period accounts for about 65 to 70 percent of the cost of raising and maintaining livestock. Feed processing is one of the methods which increase feed efficiency. Alfalfa and barley grain are two important ingredients for livestock, therefore, the nutritional value of the feed can be improved by physical and chemical processes to increase the nutritional value of feed and improve production efficiency. Material and methods: In order to investigate the effects of alfalfa physical form and processing of barley grain on yield and nutrient digestibility in 30 Dalagh fattening lambs, 3.5±1/2month-old male lambs with an average weight of 17 ± 1.1 were used. These experiments were statistically analyzed in a factorial experiment based on a completely randomized design with two factors, Experimental variables include: the physical form of forage (pellets and chopped) and barley grain processing (whole, ground, flakes). The experimental variables include: the physical form of forage and barley grain processing. In the 98-day period (14 days of habituation and 84 days of the main period) with 6 treatments and 5 replications, the experimental diets were equal in terms of protein and energy content. Experimental diets include: 1- Alfalfa with whole barley; 2- Alfalfa with ground barley; 3- Alfalfa with flaked barley; 4- Pelleted alfalfa with whole barley; 5- Pelleted alfalfa with Ground barley; 6- Alfalfa pelleted with flaked barley. Results: There was a significant difference between different treatments in terms of weight gain. The treatments that used pelleted alfalfa in comparison with chopped alfalfa had a higher final weight (42.81 kg compared to 41.50 kg) and also, had a higher daily weight gain in the whole period (297 gr compared to 282 gr). The dry matter consumption of the whole period in the treatments receiving pelleted alfalfa was 1933 gr and higher than the treatments receiving chopped alfalfa 1883 gr and also the use of pelleted alfalfa improved the feed conversion ratio in the third month. The dry matter digestibility, crude protein and crude fiber insoluble in neutral detergent was also higher in pelleted alfalfa treatment compared to chopped alfalfa and barley grain processing had a significant effect on final weight gain. The final weight was significantly higher than barley flour and whole barley grain in treatments receiving flaked barley, respectively. Also, the daily weight gains in the whole period in the treatments receiving barley flakes and ground, and whole barley grains were 294 gr, 289 gr and 287 gr. Also, the digestibility of crude protein in the treatments receiving barley flakes, ground barley, and whole barley were 63.96, 62.98 and 61.95, respectively. Conclusion: Feed processing, which in this study included the processing of alfalfa forage in the form of pellets compared to chopped, increased feed consumption and daily weight gain and overall higher final weight and improved dry matter and crude protein digestibility and also, barley grain processing in the form of flakes and ground compared to whole barley also increased dry matter consumption and improved dry matter and protein crud digestibility.