اثرات جايگزيني فرم غيرآلي منگنز، روي، مس و سلنيوم با منبع آلي آنها بر عملكرد رشد گوساله هاي شيرخوار نژاد هلشتاين

Effects of replacing inorganic forms of manganese, zinc, copper and selenium with their organic source on growth performance of suckling Holstein calves

عناصر معدني كم مصرف نقش مهمي را در عملكرد رشد و سيستم ايمني دام ايفا مي كنند. امروزه اين مواد از طريق مكمل هاي معدني به فرم غيرآلي(نمك هاي معدني) به خوراك دام افزوده مي شوند. فرم غيرآلي مواد معدني كم مصرف اغلب به دليل ايجاد تداخل و رقابت بين عناصر، قابليت دسترسي پاييني در دستگاه گوارش دارد. يكي از راهكارهاي افزايش قابليت دسترسي عناصر معدني كم مصرف در دستگاه گوارش دام، استفاده از فرم آلي آنها (كيلاته با پپتيد و اسيد هاي آمينه)، در مكمل هاي معدني مي باشد براي اين منظور اثرات منابع آلي مواد معدني كم مصرف بر روي عملكرد دام مورد بررسي قرار گرفته است. هدف از اين پژوهش بررسي اثرات جايگزيني فرم غيرآلي(معدني) روي، مس، منگنز و سلنيوم با منبع آلي آنها بر مصرف خوراك آغازين و عملكرد رشد گوساله هاي شيرخوار هلشتاين بود. مواد و روش ها: جهت انجام اين پژوهش از 30 راس گوساله شيرخوار نژاد هلشتاين(ميانگين وزني 2 ± 42 كيلوگرم) در دو گروه 15 راسي شاهد و تيمار (5 راس نر و 10 راس ماده در هر گروه) استفاده شد و در قالب طرح كاملا تصادفي به مدت 80 روز اجرا گرديد. .آزمايش از سن 4 روزگي شروع شد و گوساله ها تا سن 80 روزگي در جايگاه انفرادي نگهداري شدند. گوساله ها در سن 70 روزگي از شيرگرفته شدند و به صورت هفتگي تا انتهاي آزمايش وزن كشي شدند. در گروه تيمار عناصر مس، منگنز، روي به فرم كيلاته و سلنيوم به فرم سلنيوم مخمري و در گروه شاهد مس به فرم سولفاته، منگنز و روي به فرم اكسيده و همچنين سلنيم به شكل سلنيت سديم به خوراك آغازين اضافه گرديد همچنين مصرف خوراك آغازين به صورت روزانه اندازه گيري شد. فراسنجه هاي خوني و ميزان سرمي مس، منگنز و روي و آنزيم هاي گلوتاتيون پراكسيداز و سوپراكسايد دسموتاز در سرم خون در ابتداي آزمايش و در زمان از شيرگيري اندازه گيري شد. مدفوع گوساله ها در انتهاي آزمايش جمع آوري شد و پس از آماده سازي نمونه ها به روش خاكستر مرطوب (انجمن رسمي شيمي‌دانان كشاورزي، 27/984) ميزان عناصر مس، منگنز و روي اندازه گيري شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه در گوساله هايي كه در خوراك آغازين آنها منبع آلي مس، منگنز، روي و سلنيوم اضافه شده بود، ميانگين مصرف خوراك آغازين تا زمان از شيرگيري 6/85 گرم بالاتر و بازدهي مصرف خوراك آغازين 44/6 درصد بيشتر بود. همچنين افزايش وزن روزانه در اين گروه نسبت به گروه شاهد 66 گرم افزايش يافت و اين تفاوت تمايل به معني داري داشت (08/0p <). تفاوت معني داري درميزان فراسنجه هاي خوني، ميزان سرمي مس و روي، آنزيم هاي گلوتاتيون پراكسيداز و سوپر اكسايد دسموتاز، بتا هيدروكسي بوتيرات و ايمونوگلوبولين G در دو گروه مشاهده نشد و تنها ميزان منگنز در سرم خون گوساله هاي گروه تيمار 7 درصدبالاتر بود (05/0p <). نتايج اين تحقيق نشان دادكه ميزان دفع منگنز، روي و مس در گوساله هاي شيرخوار تغذيه شده با فرم آلي به ترتيب 25، 16 و 22 درصد كاهش يافت (01/0p <). نتيجه گيري: اين پژوهش نشان داد كه جايگزين نمودن مكمل مس، منگنز، روي و سلنيوم با منبع آلي آنها تاثير مثبتي در رشد و بازدهي مصرف خوراك آغازين گوساله هاي شيرخوار نژاد هلشتاين داشت لذا پيشنهاد مي شود عناصر مس، منگنز، روي و سلنيوم كاملا به فرم آلي در مكمل هاي معدني درخوراك آغازين گوساله هاي شيرخوار استفاده شود.

Background and objectives: Trace elements play an important role in growth performance and immune system in livestock. Nowadays, inorganic forms (mineral salts) of these minerals are added to mineral supplements. Because of mineral interaction, inorganic forms have lower bioavailability in the gastrointestinal tract. One of the ways to increase the availability of trace minerals in the digestive tract of livestock is to replace their organic form (chelate with peptides and amino acids) in mineral supplements. For this purpose, the effects of organic sources of trace minerals on livestock performance have been studied. The objective of this experiment was to investigate the effect of replacement of inorganic forms of zinc, copper, manganese, and selenium with organic sources on starter intake and growth performance of Holstein suckling calves. Materials and methods: 30 Holstein calves (42±2 kg of birth weight) were equally assigned to two groups of 15 (5 males and 10 females) control and treatment. The experiment was conducted in a completely randomized design and lasted for 80 days. The experiment was started at 4 days of age and calves were weaned at 70 days of age and were kept up to 80 days in individual hutches. All calves were equally fed with same starter. Chelated copper, zinc, manganese, and yeast selenium in the treatment group and copper sulfate, manganese oxide, zinc oxide, and sodium selenite in the control group were added to the starter. Weight and starter intake of calves were measured weekly and daily, respectively. Blood parameters and serum levels of zinc, copper, manganese, and glutathione peroxidase and superoxide dismutase enzymes were measured at the start of the experiment and at the time of weaning. Calf feces were collected at the end of the experiment and after preparing the samples by wet ash method (AOAC, 984.27); fecal excretion of copper, zinc, and manganese elements was analyzed. Results: Results showed that starter intake and feed efficiency increased significantly by 85.6g and 6.44% respectively in the treatment group. Calves were fed with organic form showed a higher average daily gain (P<0.001). No significant difference was found in blood parameters, serum levels of copper and zinc. However, the level of manganese in blood serum was significantly higher in the treatment group. It was not found significant changes in the level of glutathione peroxidase, superoxide dismutase, β hydroxybutyrate, and immunoglobulin G in both groups (P≥0.05). In this study, Fecal excretion of manganese, zinc, and copper decreased significantly by 25%, 16%, and 22% respectively for the calves were fed the organic form (P≤0.01). Conclusion: This study showed that replacing inorganic forms of manganese, zinc, copper, and selenium with their organic source had positive effects on growth performance and feed efficiency of suckling Holstein calves. Therefore, total replacement of copper, manganese, zinc, and selenium with their organic forms is recommended in mineral supplements of calf starter.