بررسي اثر تحريم‌هاي خارجي بر تراز پرداخت‌هاي خارجي جمهوري اسلامي ايران: رويكرد سيستم‌هاي پويا

Investigating the effect of foreign sanctions on the level of foreign payments of the Islamic Republic of Iran: The approach of dynamic systems

از آغاز پيروزي انقلاب اسلامي ايران تا كنون تحريم­هاي متنوع و گسترده­اي توسط ايالات متحده آمريكا، اتحاديه اروپا و شوراي امنيت سازمان ملل متحد عليه جمهوري اسلامي ايران اعمال شده است. اين تحريم­ها با اهداف سياسي و اقتصادي، حوزه­هاي مختلفي را تحت تأثير قرار داده­اند. يكي از اصلي­ترين بخش­هايي كه از اين تحريم­ها متأثر مي­شود، تراز­پرداخت­هاي خارجي است. هدف اين مقاله بررسي آثار و پيامد­هاي تحريم­هاي اقتصادي بر تراز­پرداخت­هاي خارجي كشور ايران است. به منظور مطالعه­­­­اي جامع پيرامون اين هدف، الگوي تجارت خارجي جمهوري اسلامي ايران با استفاد از رويكرد سيستم­هاي پويا، شبيه­سازي شد. علاوه بر اين به منظور كمي سازي آثار اقتصادي تحريم­ها، نظرات 15 نفر از خبرگان اقتصاد تحريم در قالب پرسش­نامه­ هاي فازي جمع­آوري شد و و با استفاده از روش منطق فازي، متغير شاخص تحريم­ها بدست آمد. بازه زماني اين تحقيق سال­هاي 2017-1979 ميلادي است. با اعمال تحريم­هاي اقتصادي به مدل تجارت خارجي در قالب 4 سناريو، ابعاد مختلف تحريم­هاي اقتصادي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه تحريم­هاي اعمال شده عليه جمهوري اسلامي ايران از كانال صادرات بيشترين مخاطرات را براي ترازپرداخت­هاي خارجي جمهوري اسلامي ايران به دنبال داشته است. بر اين اساس توجه جدي به توسعه صادرات در كشور ايران اصل مهم به منظور كاهش مخاطرات تحريم­هاي اقتصادي است. علاوه بر اين با استفاده از قرارداد­هاي تجاري و انتخاب شركاي استراتژيك در بين كشورهاي منطقه مي­توان تبعات اقتصادي تحريم­ها را كاهش داد.

Since the victory of the Islamic Revolution in Iran, the United States, the European Union, and the United Nations Security Council have imposed a wide range of sanctions on the Islamic Republic of Iran. These sanctions, for political and economic purposes, have affected various areas. One of the main areas affected by these sanctions is the external balance of payments. The purpose of this article is to study the effects and consequences of economic sanctions on the balance of foreign payments in Iran. In order to make a comprehensive study about this goal, the foreign trade model of the Islamic Republic of Iran was simulated using the dynamic systems approach. In addition, in order to quantify the economic effects of sanctions, the opinions of 15 economics experts on sanctions were collected in the form of fuzzy questionnaires and using the fuzzy logic method, the sanctions index variable was obtained. The period of this research is 1979-2017. By imposing economic sanctions on the foreign trade model in the form of 4 scenarios, different dimensions of economic sanctions were examined. The results show that the sanctions imposed on the Islamic Republic of Iran through the export channel have posed the greatest risks to the foreign balance of the Islamic Republic of Iran. Accordingly, serious attention to the development of exports in Iran is an important principle to reduce the risks of economic sanctions. In addition, the economic consequences of sanctions can be reduced by using trade agreements and selecting strategic partners among the countries in the region.