شرح و تصحيح «چهار مقاله» در بوته‌ي نقد

كتاب «چهارمقاله» حجم كمي دارد؛ ولي به‌دليل قدرت‌نمايي نويسنده‌ي آن در حيطه‌ي دو سبك نثر مرسل و نثر فني ازلحاظ ادبي بسيار باارزش است. افزون‌براين، اطلاعات باارزشي كه اين كتاب از چهار حرفه‌ي دبيري، شاعري، منجمي و طبابت به‌دست مي‌دهد، بر ارزش‌ اين كتاب افزوده است. همچنين اين كتاب ازجهاتي نوعي تذكره نيز به‌حساب مي‌آيد و اين ويژگي كم‌نظير آن را نبايد ازنظر دور داشت. لذا ترديدي نيست كه دريافت و فهم زيبايي‌هاي متن اين گنجينه‌ي ادبي و بهره‌مندي از آن، وابسته‌به درك صورت و معناي صحيح متن آن است. ازآنجاكه پس‌از تصحيح عالمانه‌ي كتاب «چهار مقاله» توسط علامه محمد قزويني، تنها استاد محمد معين، اقدام به شرح اين اثر باارزش كرده‌اند و درضمن شرح اين كتاب، پيشنهادهايي را درخصوص تصحيح مجدد برخي از واژگان آن بيان كردند، لذا در اين جستار كوشش شده است برخي از كاستي‌هاي اين شرح موجود نشان داده شود و درادامه نيز پيشنهاد دكتر معين مبني‌بر تصحيح مجدد برخي از واژگان اين كتاب، به بوته‌ي نقد كشيده شود و تلاش شده است كه باتكيه‌بر متن «چهار مقاله» و قراين دورن‌متني و برون‌متني و همچنين ديگر منابع مرتبط، معنايي صحيح‌تر و تصحيحي سازوارتر ارائه گردد.