كاربرد مدل خوشه مارشال و تحليل لكه‌هاي داغ آماره گتيس- آرد جي در شناسايي و ايجاد خوشه هاي صنعتي استان بوشهر

Application of Marshallian Cluster Model in Identifying and Creating Industrial Clusters in Bushehr Province

خوشه ­هاي صنعتي مبين روش جديدي از تفكر درباره مكان استقرار كسب و كار هستند كه از طريق تخصصي ­سازي محصول، رقابت صنعتي را بهبود بخشيده و بازده كل را از طريق زنجيره­ هاي ارزش كسب و كار و كاهش هزينه هاي معاملات افزايش مي­دهند. در پژوهش حاضر با بهره ­مندي از مدل خوشه مارشال و استفاده از سه رويكرد كمي شاخص خوشه، تجزيه و تحليل جدول داده – ستانده و آماره گيتس ارد جي به شناسايي و بررسي تشكيل خوشه­ هاي مستعد در استان بوشهر پرداخته شده است. بدين ترتيب، ابتدا جهت تعيين فعاليت­هاي متمركز با استفاده از نرم افزارهاي Excel و Eviews6 و آمار اشتغال 46 رسته فعاليت به تفكيك كد 4 رقمي ISIC در بخش­هاي متفاوت صنعت، معدن، خدمات و بازرگاني، آموزش، بهداشت و درمان و ساير خدمات عمومي و اجتماعي در سال (98-97)، شاخص خوشه محاسبه شد و سپس با استفاده از تجزيه و تحليل جدول داده- ستانده و محاسبه شاخص ضرائب فني به شناسايي پيوندهاي قوي ميان فعاليت­ها پرداخته شد. در ادامه آماره گيتس ارد جي جهت تعيين شهرستان­هاي مستعد تشكيل خوشه صنعتي در نرم­افزارArcGIS10.2 محاسبه شد. نتايج حاصل از محاسبه شاخص خوشه نشان داد كه از ميان بخش­هاي مختلف، بخش خدمات و بازرگاني در استان بوشهر از ميزان تمركز اشتغال بالايي برخوردار بوده است. از اين­رو امكان تشكيل خوشه از ميان فعاليت­هاي خدمات و بازرگاني رسته هتل­داري ­و رستوران داراي بيشترين ميزان تمركز اشتغال در شهرستان بوشهر بوده است. سپس نتايج حاصل از تحليل جدول داده- ستانده مشخص كرد كه اين رسته تأمين­كننده نهاده ­هاي واسطه ­اي فعاليت­هاي كشاورزي، برق، آب و گاز و خدمات مالي بوده و متقابلاً اين رسته­ ها نيز تأمين­كننده نهاده ­هاي واسطه ­اي در رسته هتل­داري و رستوران بوده است. همچنين اين رسته تأمين كننده نهاده ­هاي واسطه­ اي رسته ­هاي ماشين آلات، وسايل نقليه، حمل ­ونقل و انبارداري و ارتباطات، مواد شيميايي، خدمات آموزشي، خدمات فرهنگي و خدمات مربوط به آب بوده است. نتايج آماره گيتس ارد جي نشان داد كه شهرستان بوشهر در فعاليت هتل­داري و رستوارن با شهرستان­هاي گناوه و ديلم امكان تشكيل خوشه را دارا بوده است.

Industrial clusters are representing a new way of thinking about place creating a business that improves industrial competitiveness through product specialization and increases overall returns through value chains of business and reduces transaction costs. In this study, formation of talented clusters in Bushehr province were identified by the Marshallian cluster model and by three quantitative approaches of cluster index, input-output table analysis and Getis-Ord’s Gi statistics. Thus, first, determine the concentration activities and calculated the cluster index. Then, by input-output table analysis and calculating the index of technical coefficients, strong links between activities were identified. In the following, Getis-Ord’s Gi statistics was calculated in ArcGIS10.2 software to determine the cities talented to formation of industrial cluster. Hence, the possibility of forming a cluster among the services and commerce activities of the hotel and restaurant category had the highest centralization of employment in Bushehr city. Then, the results of input-output table analysis showed that this category provides intermediate inputs for categorys of agricultural, electricity, water and gas and financial services, and in turn, these categorys provides intermediate inputs in the category of hotel and restaurants. As the categorys of food and beverage prouducts, wholesale and retail and building business activities plays a role in providing intermediate inputs in the hotel and restaurant category. In the end, the results of Getis-Ord’s Gi statistics showed that Bushehr city has the possibility of forming clusters with Genaveh and Deylam cities in the category of hotel and restaurant.