واكاوي ماجراي قتل سرتيپ افشار طوس

فاقد عنوان لاتين

ايران، يكي از حسّاس‌ترين، پرتنش‌ترين و، به نوعي، مهيج‌ترين مقطع زمانيِ خود را در تاريخ معاصر، طي دهه 1320ش تجربه نمود. اوج اين شرايط، به اواخر دهه مذكور و اوايل دهه 1330ش باز مي‌گردد يعني همان برهه زماني كه با نهضت ملي شدنِ نفت ايران، روي كار آمدنِ دولت محمد مصدق و در نهايت نيز كودتاي 28 مرداد1332ش، مقارن بود. رخدادهاي برجسته‌اي در زمان موردنظر روي داد كه هر يك، پيامدهاي مهمي به همراه داشته و داراي انعكاس زيادي بود، چنانكه در مورد هركدام از آنها، بحث‌ها و چالش‌هاي فراواني در ميان افراد و گروه‌هاي مختلف، وجود داشته و دارد. يكي از اين رويدادها كه بسيار مورد توجه قرار گرفته است، ماجراي قتلِ رئيس شهرباني كل كشور در زمانِ دولت مصدق مي‌باشد. سرتيپ محمود افشارطوس كه تقريبا سه ماه از شروع فعاليت‌اش بعنوان رئيس شهرباني سپري شده بود، در يك واقعه‌اي تكان دهنده و بطرز فجيعي بقتل رسيد. اين واقعه، نه تنها در همان زمان، بازتاب شديدي به همراه داشت، بلكه تا دهه‌ها بعد، و حتي تا زمانِ كنوني نيز يكي از موضوعات بسيار مهم و موردتوجه مرتبط با دوره نخست وزيريِ دكتر مصدق بشمار آمده، و بدليل برخي مسايل همچون تاثيرِ اين رويداد در وقوع كودتا و همچنين نقشِ برخي مخالفان مصدق در ماجراي موردنظر، نظرات متفاوتي در مورد آن ارائه گرديد. در اين مقاله، اين موضوع مورد واكاوي قرار گرفته است. اگرچه،تاكنون كتاب‌هايي بطورخاص در مورد اين موضوع، به رشته تحرير درآمده، اما اين منابع، علمي و حاصل يك كار پژوهشيِ همه جانبه بنظر نمي‌رسند، چراكه، يا براساسِ رويكرد سياسي و حزبيِ خاصي به نگارش درآمده و يا آنكه بصورتِ ارائه مطالبِ خامِ مستند و غيرسازمان‌يافته مي‌باشند. از سوي ديگر، افرادي نيز راجع به دولت مصدق و كودتاي28مرداد، مبادرت به نوشتنِ كتب نموده‌اند،كه در ضمنِ آن، بر روي اين ماجرا هم متمركز شدند، اما بررسي آنها، كامل و همه جانبه نمي‌باشد. با اين اوصاف، نويسنده مقاله، سعي نموده تا در حدِّ توانِ علميِ خود و اطلاعات تاريخيِ موجود، بطور جامع و سازمان‌يافته به اين موضوع بپردازد، و البته، حتي‌المقدور از داده‌هاي تاريخيِ تكراري كه منابع ديگر به آن اشاره كرده‌اند، پرهيز نموده، و مطالب تازه و جديدي در راستاي مستندسازي فرضيه پيش‌رو، در اختيار خوانندگان قرار دهد.