تحليل گفتمان كنش‌هاي گفتاري در آيات جهاد

مفهوم جنگ و جهاد يكي از جستارهاي چالش ‌برانگيزي است كه عدم فهم صحيح آن، پيامد هاي سوئي به دنبال داشته است. از آنجا كه در آيات قرآن مفهوم جهاد، امري مقدس و متعالي به شمار مي‌رود و قرآن كريم در آيات بسيار و تعابير مختلف به اين موضوع پرداخته است، تحليل صحيح الگوي بياني قرآن و نحوۀ كاربست افعال مي‌تواند به فهم روشمند آيات جهاد مدد رساند. از اين رو در پژوهش حاضر با روش توصيفيتحليلي به تحليل گفتمان افعال گفتاري در آيات جهاد پرداخته شد و اين نتيجه حاصل آمد كه بايد براي رسيدن به فعل مضمون در سخن كه همان مقصود گوينده است، به تركيب جامعي از نظام‌هاي گفتماني بر آمده از افعال گفتاري، نظر داشت. از اين رو نظام‌هاي گفتماني هوشمند، احساسي و رخدادي كه با عنايت به افعال گفتاري آيات جهاد تحليل شده‌اند، در تركيب با يكديگر تحليل گفتمان جامع آيات جهاد را روشن مي‌سازند. اين گفتمان، گفتماني ارشادي است كه در كنار گفتمان هوشمند، از فشاره‌هاي تنشي_عاطفي و احساسي و نيز گفتمان رخدادي مبتني بر مشيت الهي نيز بهره مي‌برد. در واقع افعال گفتاري، به شكل‌گيري نظام گفتماني هوشمند در آيات جهاد، كمك كرده و زمينه را براي انجام كنش، فراهم مي‌كند. نظام گفتماني احساسي نيز در قالب افعال گفتاري عاطفي و ترغيبي، گفتمان شور و شعور را كامل مي‌نمايند. نظام گفتماني رخدادي نيز در قالب افعال گفتاري تعهّدي به مرجعي فراتر و مانا اشاره دارد و روشن مي‌سازد مشيّت الهي، نصرت و ياري مجاهدان در راه خداست.