عنوان مقاله :
ارزيابي شاخص‌هاي مؤثر بر حس مكان در گونه‌هاي مسكن دوره پهلوي (مطالعه موردي: شهر مشهد )
عنوان به زبان ديگر :
Evaluation of effective factors on the place sense of Pahlavi period houses in Mashhad
پديد آورندگان :
بي مكر، فرزانه دانشگاه ازاد اسلامي واحد بيرجند- دانشكده هنرو معماري - گروه معماري، بيرجند،ايران , ميرزايي، رضا دانشگاه ازاد اسلامي واحد بيرجند- دانشكده هنرو معماري - گروه معماري، بيرجند،ايران , مداحي، مهدي موسسه اموزشي خاوران - دانشكده معماري - گروه معماري، مشهد ،ايران , حيدري، احمد دانشگاه ازاد اسلامي واحد بيرجند- دانشكده هنرو معماري - گروه معماري، بيرجند،ايران
كليدواژه :
حس مكان , گونه خانه , دوره پهلوي , شهر مشهد
چكيده فارسي :
يكي از ابعاد مهم در ارتقا كيفيت و مطلوبيت فضاهاي زندگي، حس مكان است كه با رضايتمندي از محل زندگي، ارتباطي مستقيم دارد. اما امروزه در بسياري از ساختمان‌ها، خيابان‌ها و محلات مسكوني، فقدان حس مكان ملموس شده است. زيرا همزمان با آغاز حكومت پهلوي و ساخت بناهاي مدرن به تقليد از اروپا، آهنگ تغييرات تيپومورفولوژي در مقياسهاي مختلف محيطي شروع و ادامه‌دار گشته است. اين مقاله با هدف تدقيق مفهوم حس مكان به روايت سير دگرگوني خانه‌هاي پهلوي در شهر مشهد مي‌پردازد و 9 گونه الگوي سكونتي اين دوره را معرفي و ارزيابي مي‌نمايد. پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليلي در بستري پيمايشي مي‌باشد كه مدل نظري تحقيق بر اساس 10 مؤلفه اصلي برآمده از ابعاد حس مكان، تدوين گشته است. سپس با استفاده از روش MAUT ، جامعه آماري انتخاب و با استفاده از آزمون‌هاي ناپارامتري كروسكال واليس و كاي اسكوار، ارزيابي و رتبه‌بندي عوامل مؤثر بر حس مكان آنها صورت گرفته است و سطح معناداري رابطه ميان حس مكان و تحول گونه‌ها با كمك آزمون همبستگي پيرسون سنجيده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه حس مكان ساكنين با تغييرات تيپومورفولوژي در طول زمان رابطه منفي دارد و به ترتيب شاخص محله، ساختمان و خيابان با ضريب تأثير 588/0، 383/0 و 310/0 بر حس مكان ساكنين مؤثر مي‌باشند. همچنين در تمام گونه‌ها، راهكارهاي پيشنهادي برآمده از مؤلفه‌هاي پيوند با طبيعت و تعاملات اجتماعي در هر سه شاخص همواره بر حس مكان مثمربخش هستند و عوامل اجتماعي نسبت به عوامل فردي و فرهنگي تأثير بيشتري بر رضايتمندي مسكوني دارند كه بايد در برنامه‌ريزيهاي محيطي دقت بيشتري به اين عوامل علاوه بر تأمين نيازهاي شخصي افراد صورت بگيرد.
چكيده لاتين :
One of the essential dimensions of improving the quality and desirability of living spaces is the sense of place, directly related to satisfaction with living space. However, in many buildings, streets, and neighborhoods, the lack of a sense of place is palpable. Because with the beginning of the Pahlavi government and the construction of modern buildings in imitation of Europe, the pace of typomorphological changes at different environmental scales has begun and continued. This article investigates the transformation of Pahlavi houses in Mashhad and introduces and evaluates nine types of residential models.
Methodology: The present research is a descriptive-analytical study in a survey context. The theoretical model of the research is based on ten main components derived from the dimensions of the sense of place. Then, using the MAUT method, the statistical population was selected. Using non-parametric Kruskal-Wallis and Chi-square tests, the evaluation and ranking of the influential factors on their location were performed. Furthermore, the significance level of the relationship between sense of place and species evolution was measured using the Pearson correlation test.
Results: The results show that residents' sense of place is negatively related to typomorphological changes over time. Neighborhood, building, and street index with impact coefficients of 0.588, 0.383, and 0.310, respectively, influence residents' sense of place.
Conclusion: The proposed solutions derived from connection with nature and social interactions are always fruitful on the sense of place in all types. Also, the research shows that social factors have a more significant impact on housing satisfaction than individual and cultural factors that in environmental planning need to be more careful to meet individuals' personal needs.
عنوان نشريه :
مطالعات محيطي هفت حصار
