نقد شيوه خطي در تاريخ‌ نگاري ادبي

A Critique of the Linear Method in Literary Historiography

شيوه خطي، رويكرد رايج تاريخ‌نگاري ادبي از گذشته تاكنون بوده‌است. اين شيوه به‌رغم دارا بودن ارزش آموزشي و تسهيل يادگيري وقايع تاريخ ادبيات، نميتواند براي پژوهش‌هاي دقيق تاريخ‌نگاري ادبي روشي كارا باشد و در نهايت به عرضه گزارشي ناقص و مبهم درباره وقايع ادبي منجر ميشود. اين مقاله به بررسي برخي كاستيهاي اين شيوه در مطالعه تاريخ ادبيات فارسي ميپردازد و پنج كاستي رايج آن را كه در بينش تاريخ‌نگاري ادبي معاصر ريشه دوانده‌است به شرح زير معرفي ميكند: 1-ناتواني در توصيف تغييرات تدريجي آثار و سنت‌هاي ادبي؛ 2-ناتواني در شناسايي روابط چندگانه بين وقايع ادبي؛ 3-پيوسته نشان‌دادن مقاطع گسست به صورت نمادين؛ 4-همگن‌سازي دوره‌هاي مختلف ادبي بدون توجه به سهم واقعي هريك و 5-تعيين آغاز و انجام وقايع ادبي برخلاف واقعيت‌هاي تاريخي.

The linear style has been the common approach of literary historiography from the past to the present. Despite its educational value and facilitating the learning of literary history, this method cannot be an effective method for accurate literary historiography, and ultimately leads to incomplete and ambiguous reports about literary events. The present article examines some of the weaknesses of this method in the study of the history of literature and identifies five common shortcomings that exist in contemporary literary historiography: 1. Failing to describe gradual changes in literary works and traditions 2. Failing to identify multiple relationships between literary events 3. Symbolically interconnecting points of rupture 4. Homogenizing different historical periods regardless of the actual contribution of each 5. Determining the beginning and end of literary events contrary to historical facts.