كليدواژه :
مناطق نمونه گردشگري , توسعه فضايي , الگوي بهينه , استان تهران , TOPSIS
چكيده فارسي :
گردشگري كه امروزه از آن به‌عنوان صنعت پاك ياد مي‌شود يكي از مسايل مهمي است كه به دليل تاثيرات زيادي كه بر اقتصاد جوامع مي‌گذارد نمي‌توان آن را ناديده گرفت. به‌منظور توسعه مناطق گردشگري، ابتدا بايستي اين مناطق مستعد شناسايي شوند. هدف اين پژوهش ارايه الگوي بهينه توسعه فضايي مناطق نمونه گردشگري در استان تهران با استفاده از روش تصميم‌گيري چندمعياره TOPSIS بود. ابزار و روش‌ها: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، كاربردي- توسعه‌اي و به لحاظ روش، توصيفي- تحليلي است كه در سال 1395 انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل كارشناسان، صاحب‌نظران، برنامه‌ريزان گردشگري و كارشناسان اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري به تعداد 30 نفر بود. براي جمع‌آوري اطلاعات از مطالعات كتابخانه‌اي و سازماني و بررسي‌هاي ميداني، مانند پرسش‌نامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شد. به‌منظور گروه‌بندي مناطق، تكنيك تصميم‌گيري چندمعياره TOPSIS به‌كار گرفته و از 10 شاخص در استان استفاده شد. براي خوشه‌بندي از نرم‌افزار ArcGIS10.2 استفاده شد. يافته‌ها: استان تهران در راستاي توسعه فضايي بهينه صنعت گردشگري به 3 خوشه تقسيم شد كه در آن، نواحي شرقي و شمالي استان در خوشه 1، نواحي غربي، مركزي و جنوب شرقي استان در خوشه 2 و نواحي جنوب غربي استان در خوشه 3 قرار گرفتند. نتيجه‌گيري: به‌منظور ارايه الگوي بهينه توسعه فضايي مناطق نمونه گردشگري در استان تهران با استفاده از روش تصميم‌گيري چندمعياره TOPSIS، 3خوشه استان تهران از يكديگر تفكيك مي‌شوند كه شامل خوشه 1 (مناطق شرقي و شمالي)، خوشه 2 (مناطق غربي، مركزي و جنوب شرقي) و خوشه 3 (مناطق جنوب غربي) هستند.
چكيده لاتين :
Aims Nowadays, referred to as clean industry, tourism is one of the important issues that
cannot be ignored due to its huge impact on economy of societies. In order to develop tourism
areas, such areas should first be identified. The aim of this study was to present an optimal
spatial development pattern of tourism areas in Tehran province, using TOPSIS (Technique for
Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) method.
Instruments & Methods The present study is applied developmental in terms of aim and
descriptive-analytical in terms of research method. The research population consisted of 30
scholars, experts, tourism planners, and experts of Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism
Organization. The data were collected from library and organizational studies and field surveys,
such as questionnaires, interviews, and observations. In 2016, the TOPSIS method was utilized
and 10 indices in Tehran province were used in order to group the areas. ArcGIS10.2 was used
for clustering.
Findings For the spatial development of tourism industry, Tehran province was divided into
3 clusters, in which the eastern and northern parts of the province were assigned to cluster 1,
the western, central, and southeastern parts of the province were assigned to cluster 2, and
southwestern parts of the province were assigned to cluster 3.
Conclusion In ordre to present an optimal spatial development pattern of tourism areas in
Tehran province using the TOPSIS method, 3 clusters of Tehran province are divided into cluster
1 (Eastern and northern parts), cluster 2 (western, central, and southeastern parts), and cluster
3 (southwestern parts).
