اثر شناوري جمعيت بر شكاف جمعيتي روز و شب كلان شهر تهران

Effect of Population Flotation on the Population Gap at Day and Night in Tehran Metropolis

مقدمه در جامعه مدرن امروزي، جمعيت شناور، سفرهاي روزانه بين محل اقامت و محل كار يا تحصيل خود داشته و هر روز در يك زمان معين بين شهرها و روستاها جابه‌جا مي‌شوند. با گسترش كلان‌شهر تهران، بحث جمعيت شناور به‌ عنوان يكي از معضلات اين شهر مطرح شد. جمعيت تهران روزها يك يا چندميليون نفر بيش از جمعيت شب اين شهر است. براي نخستين‌بار پرسشي در سرشماري نفوس و مسكن سال 1385 طراحي و محل كار و تحصيل افراد پرسش شد و در سرشماري 1390 براي محل كار و محل تحصيل دو پرسش جداگانه به‌ منظور بررسي جمعيت شناور طراحي شد. پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليلي و به روش مطالعه كتابخانه‌اي و اسنادي با هدف بررسي اثر شناوري جمعيت بر شكاف جمعيتي روز و شب كلان‌شهر تهران در سرشماري سال 1390 انجام شد. نتيجه‌گيري در سال 1390 كلان‌شهر تهران حدود 72% جمعيت شهري استان و يك‌پنجم جمعيت شناور كل كشور را به خود اختصاص داده است. 78% به‌دليل كار و 22% به‌دليل تحصيل از ساير استان‌ها به كلان‌شهر تهران وارد مي‌شوند و اغلب جمعيت شناور جمعيت جوان هستند. اكثر زنان جوان به ‌دليل تحصيل و مردان به‌ دليل كار به سمت تهران حركت مي‌كنند كه اين وضعيت متاثر از ويژگي‌هاي فرهنگي- اجتماعي جامعه است. مهم‌ترين دليل جريان روزانه جمعيت به سمت تهران، كم‌هزينه‌تربودن سكونت و كمبود بستر اشتغال و امكانات آموزشي در شهرهاي خوابگاهي است كه تشديد نابرابري توسعه ناموزن كلان‌شهر تهران با ساير نقاط كشور از جمله شهرهاي اقماري اطراف را نشان مي‌دهد.

Introduction In the modern society, the floating population has daily travels between the place of residence and the place of work or education and travels through towns and villages every day at a given time. With the expansion of Tehran metropolis, floating population was introduced as one of the city’s problems. The population of Tehran, during the day, is one or several million more than the population of the city at night. For the first time, a question was asked in the Population and Housing Census in 2007, and the place of work and education of individuals were asked. In the 2012 census, two separate questions, for the place of work and education, were designed to evaluate the floating population. Using the library resources and documentary research, the present descriptive-analytical study was conducted with the aim of investigating the effect of population flotation on the population gap at day and night in Tehran metropolis in the census performed in 2012. Conclusion In 2012, Tehran metropolis accounted for about 72% of the urban population of the province and one-fifth of the floating population of the country. A total of 78% come from other provinces to Tehran metropolis due to work and 22% come for eduacation and most of the floating population is a young population. The reason for going to Tehran is education for most of the young women and work for most of the men, which is affected by socio-cultural characteristics of the society. The most important reason for the daily flow of the population toward Tehran is the lower cost of living and the lack of employment and education facilities in dormitory cities, which shows the exacerbation of the inequality in the imbalanced development of Tehran metropolis with other parts of the country, including the surrounding satellite cities.