پديد آورندگان :
صبوري، حميده دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبريز، ايران , عليزاده، شمس الدين دانشگاه علوم پزشكي تبريز - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت حرفه اي، تبريز، ايران , مسافري، محمد دانشگاه علوم پزشكي تبريز - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت حرفه اي، تبريز، ايران , صفائيان، عبدالرسول دانشگاه علوم پزشكي تبريز - دانشكده بهداشت - گروه آمار زيستي و اپيدميولوژي، تبريز، ايران
كليدواژه :
عملكرد ايمني , پروژههاي عمراني , پيمانكاران , شاخصهاي عملكرد ايمني
چكيده فارسي :
سنجش عملكرد ايمني پيمانكاران فرصتي براي مديران و تصميم گيرندگان در زمينه انتخاب پيمانكار فراهم ميكند تا بتوانند از اصول ايمني به عنوان عاملي موثر در انتخاب پيمانكاران استفاده كنند. پروژه هاي عمراني در بسياري از كشورها به دست پيمانكاران انجام ميشوند و ميزان بروز حادثه در اين صنعت بسيار بالاست. صنعت ساخت و ساز به علت استفاده از دستگاهها و تجهيزات پيچيده، روشهاي مدرن ساخت و ساز، ساختار سازماني موقت و استفاده چند رشتهاي و چند منظوره (چند وظيفه) از نيروي كاري خود يك محيط كاري پيچيده را ايجاد ميكند. بنابراين ايمني محيط كار در صنعت ساخت و ساز نياز به توجه بالايي دارد. بهبود استانداردهاي ايمني سازمانهاي قراردادي با نظارت مستمر و بازنگري عملكرد ايمني آنها ممكن ميباشد. سازمانها جهت رسيدن به اهداف ايمني و اهداف سيستم مديريت ايمني، نيازمند يك چارچوب منطقي براي سنجش عملكرد ايمني ميباشد تا ميزان اثربخشي سازمان را در پيشگيري از حوادث در طول زمان بسنجد. اين مطالعه با هدف بررسي شاخصهاي سنجش عملكرد ايمني پيمانكاران انجام شده است.
روش بررسي: در اين مطالعه مقالات چاپ شده در پايگاه داده Science Direct از ابتداي سال 2005 تا پايان سال 2017 در ارتباط با موضوع سنجش عملكرد ايمني پيمانكاران پروژههاي عمراني بررسي شدند و مقالاتي كه در عنوان، خلاصه و يا در كليد واژهها داراي كلمات "عملكرد ايمني" و "ساخت و ساز" بودند انتخاب گرديدند. در مجموع 145 مقاله در جست و جوي اوليه يافت شدند و پس از بررسي دقيقتر در عنوان و خلاصه مقالات 54 مقاله مرتبط با هدف مطالعه، مورد بررسي قرار گرفتند. مقالات انتخاب شده بر اساس معيارهاي مختلف مانند: عنوان مقاله، سال انتشار، نام مجله، كشور نويسنده اصلي مقاله و روش استفاده شده براي ارزيابي عملكرد ايمني پيمانكاران ساخت و ساز طبقهبندي شدند.
يافته ها: روشهاي سنجش عملكرد ايمني به دو دسته روشها يا شاخصهاي گذشته نگر يا متاخر و شاخصهاي پيشرو تقسيمبندي ميشوند. روشهاي گذشتهنگر شامل نرخ حوادث و نرخ رويدادها، هزينه حوادث و نرخ شبه حوادث ميباشد. روشهاي پيشرو شامل ارزيابي ريسك، رفتار ايمني و فرهنگ ايمني ميباشند. از بررسي 54 مقاله نهايي انتخاب شده ، مشخص شد كه در بيشتر مقالات به دو شاخص نرخ حوادث (29 مقاله) و نرخ رويداد (19 مقاله) پرداخته شده است و پس از اين دو شاخص به ترتيب بيشترين مقالات به شاخصهاي رفتار ايمني، نرخ شبه حوادث، فرهنگ ايمني، ارزيابي ريسك، شرايط ناايمن، نرخ تعديل تجربي و هزينههاي ايمني جهت سنجش عملكرد ايمني پرداختهاند. با گذر زمان استفاده از شاخصهاي پيشرو در كنار شاخصهاي گذشتهنگر در مطالعات اين حوزه افزايش پيدا كرده است. بيشترين تعداد مقالات در حوزه عملكرد ايمني پيمانكاران در مجله Safety Science چاپ شده و مربوط به كشورهاي آمريكا و چين است.
نتيجه گيري: نميتوان گفت يكي از شاخصهاي سنجش عملكرد ايمني نسبت به ديگري برتر است بلكه انتخاب يكي از اين شاخصها بستگي به هدف سنجش عملكرد ايمني و منابع اطلاعاتي در دسترس دارد. اين مقاله ميتواند به عنوان يك منبع اطلاعاتي مفيد براي كارفرمايان و مديران پروژههاي عمراني جهت ارزيابي عملكرد ايمني پيمانكاران اين حوزه سودمند باشد.
چكيده لاتين :
Contractor's safety performance assessment provides an opportunity for managers and decision-makers to choose contractors based on safety principles as an effective factor. The construction industry creates a complex working environment due to the use of complex devices and equipment, modern construction methods, temporary organizational structures, and the multidisciplinary and multitasked aspects of the project workforce. Construction projects are performed by contractors in many countries, and the accident rate is very high in this industry. Therefore, the safety of the workplace in the construction industry needs considerable attention. In the construction industry, completing a high-quality project with the minimum time and cost is a priority, and safety is a secondary concern. The lack of motivation to promote a safety culture at the organization and project level has weakened the safety performance and made construction one of the most dangerous industries in the world. It is possible to improve the safety standards of contracting organizations with continuous monitoring and reviewing of their safety performance. To achieve this goal, safety performance measurement methods must be available. To achieve the safety objectives of the safety management system, organizations require a rational framework for assessing safety performance to measure the effectiveness of the organization in preventing accidents over time. The goal of measuring the safety performance is to provide a feedback mechanism to accelerate improvement. The effectiveness of the feedback mechanism is directly dependent on the use of appropriate information resources. Safety performance is one of the most important concerns of project managers, because poor safety increases project failures and affects other key performance indicators. For example, the unsafe work environment reduces the quality of work and causes extra time and costs. This study was conducted to evaluate the contractor's safety performance indicators.
Methods: In this study, the articles published in the Science Direct database from the beginning of 2005 to the end of 2017 on measuring the safety performance of construction projects were reviewed. Articles with the term "safety performance" and "construction" in the title, abstract, or keywords were selected. A total of 145 articles were found in the first search, and after a closer look at the title and abstracts of articles, 54 articles related to the purpose of the study were examined. These 54 selected articles were categorized based on various criteria such as the title of the article, year of publication, journal name, author's country, and methods. In general, the safety performance indicators were divided into three groups of methods, including lagging indicators, leading indicators, and other methods, and each of these groups includes subgroups.
Results: From the review of 54 articles, it was found that two indicators of incident rate (29 articles) and accident rate (19 articles) were studied in the majority of articles. These two were followed by studies on the near miss rates, safety culture, risk assessment, unsafe conditions, experience modification rating, and safety costs for safety performance measurement, respectively. Most articles in the field of safety performance of contractors were published in the Journal of Safety Science and originated from the USA and China. Below, each lagging and leading indicator is summarized.
Lagging indicators:
