مفهوم‌شناسي بغي در آيات و روايات

»بغي « واژه‌اي است مشترك ميان سه حوزه شامل: دين، فقه و قانون. اين واژه علي‌رغم اهميت زيادي كه در هر سه حوزه دارد، تعريف جامع و مانع، و مصاديق مشخصي در هيچ يك از آن‌ها ندارد. در تعاريف ارائه شده در فقه و قانون بيشتر واژگان نياز به تعيين مصداق و تحديد حدود دارند تا از هرگونه سوءاستفاده احتمالي جلوگيري شود. در تحقيق پيشِ رو براي استخراج معني بغي افزون بر توجه به جايگاه فقهي اين واژه از آيات قرآن و روايات معصومان - عليهم‌السّلام - استفاده شده است. از منظر آيات و روايات و يا تفاسير آن‌ها، بغي آثاري دارد و باغي مصاديقي. در برخي كاربردهاي واژه »بغي «، آثار بغي جايگزين‌ معني آن شده‌ است. خلاف فقه و قانون كه وقوع بغي را تنها عليه امام عادل و نظام قابل وقوع دانسته‌اند، آيات و روايات بغي عليه هر كسي اعم از ائمه معصومين -عليهم‌السّلام، خلفاء و حتي مردم عادي را محتمل الوقوع تقرير كرده‌اند. معني واقعي و اساسي بغي كه برخاسته از معني ماوُضِع‌به آن است، عبارت از »طلب توأم با تجاوز از حد « است كه بر همه كاربردهاي نسبي آن در آيات قرآن كريم و احاديث معصومان - عليهم السّلام منطبق است.