عنوان مقاله :
معرفت عقلي در پارادايم سلفي گري
پديد آورندگان :
پوراميني ، محمد باقر پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي - گروه كلام
كليدواژه :
عقل , معرفت عقلي , كلام شيعه , سلفي گري , ابن تيميه
چكيده فارسي :
عقل به عنوان يك قوّه ادراكي، توان درك حقايق را به نحو كلي داراست و با فهم عقلاني ميتوان به شناخت و ادراك مفاهيم كلي دست يافت. معرفت عقلي معرفتي اصيل، معتبر و قابل استناد است و عقل منبعي براي كسب معارف ديني شمرده ميشود. عقل در كنار كتاب و سنت قطعيه، حجّتِ معتبر بوده، قادر است به معرفت راستين دست يابد و حقايق هستي را كشف كند؛ ليكن معماران مكتب سلفي با عرضدانستن عقل و انكار جوهريت آن، معقولبودن را يك صفت غير لازم به شمار آورده، ضمن توصيف عقل به عنوان يك غريزه، آن را عنصر مستقل در فهم حقايق باور ندارند و جايگاه مدرك كلياتبودن عقل را تنزل داده، آن را با حس و خيال همسان ميداند و عقل صريح مورد پذيرش ايشان يك عقل حسي خواهد بود. در پاردايم سلفيگري محور نقل است و عقل حجيت نيست و قابليت پيروي ندارد و به وقت تعارض شرع و عقل، تقديم شرع واجب است؛ در حالي كه بسياري از آموزههاي بنيادين دين مانند اثبات خدا، اوصاف و افعال الهي از سنخ مسائل عقلي است.