نقد تكنولوژي هاي نوين ارتباطاتي با نظر به آراي انتقادي فينبرگ و مبتني بر نظريه ادراكات اعتباري

اندرو فينبرگ فيلسوفي متفكر از مكتب انتقادي محسوب مي‎شود. تفاوت انديشه‎هاي او با بقيه متفكران مكتب انتقادي، اميدواري او به تحت سلطه درآمدن تكنولوژي و اصلاح مسير توسعۀ آن توسط انسان است. فينبرگ به آشكارساختن پيامدهاي نامطلوب تكنولوژي اكتفا نمي‎كند و رهايي از فضاي تكنولوژيك حاكم را بر پايه ارزش‎هاي دموكراتيك مورد توجه قرار مي‎دهد. او درباره تكنولوژي‎هاي ارتباطاتي به هويت متذبذب آنها اشاره نموده، به امكان تغيير در شكل‎گيري آنها و كاهش آسيب‎هاي روزافزون آن و قابليت استفاده براي تحقق اهداف دموكراتيك اشاره مي‎كند. علامه طباطبايي در نظريه ادراكات اعتباري مبنايي براي تبيين و توصيف نيازهاي متنوع انساني و نحوه شكل‎گيري ادراكات و نهادهاي برآوردندۀ اين نيازها را عرضه مي‎كند. علامه تشريح مي‎كند نيازهاي طبيعي و عادت‎هاي اجتماعي مي‎تواند برانگيزاننده توجه ادراكي انسان باشند و ما با تعميم اين بحث به كنش‎هاي ارتباطي، تعين نيازهاي متنوع ارتباطي در تكنولوژي‎هاي مختلف ارتباطي را تحليل مي‎كنيم. برانگيختن توجه و ارضاي افراد از ارتباط برقراركردن در فضاي مجازي، سبب نفوذ روزافزون سلطه سياسي سرمايه‎داري گرديده است. در فضاي مجازي حاضر كه هم از فرهنگ تأثير مي‎پذيرد و هم بر آن اثر مي‎گذارد، ارتباط مطلوب كه سبب افزايش همبستگي مومنانه مي‎شود، محقق نشده است. بر مبناي نظرات علامه لازم است نيازهاي ارتباطي كه متناسب با جهان‎بيني الهي در ادامه نياز طبيعي ايجاد شده، بستر توجه و تدارك ادراك اعتباري را رقم زده، با حضور فعالانه در مديريت و طراحي سرويس‎هاي فضاي مجازي، اين بستر در خدمت سبك زندگي مومنانه قرار دهيم. در اين مقاله ميزان تلائم انديشه‎هاي فينبرگ و علامه طباطبايي براي تحليل و نقد جهت‏گيري رسانه‏ها و تكنولوژي‎هاي ارتباطي مورد بحث قرار مي‎گيرد.                           تاريخ دريافت: 29/03/99               تاريخ تأييد: 02/06/99