بررسي روند رخدادهاي حدي بارشي استان خراسان جنوبي در اثر گرمايش جهاني (بازه اقليمي: 1989-2018)

تغيير اقليم و روند افزايشي دماي كره زمين بر چگونگي رفتار رخدادهاي حدي بارش و دما در مقياس محلي و منطقه اي در اكثر نقاط كره زمين تاثير گذاشته است. پاسخ اين تاثير، تغييراتي در فركانس و شدت وقوع رخدادهاي حدي بارشي در بيشتر مناطق دنيا است. به دليل اثر مستقيم اين رخداد ها بر منابع آبي كره زمين، مطالعه هر چه دقيق تر هر گونه تغيير رفتاري در اين رخدادها در صدر اول مطالعات محققان علوم آب و هواشناسي قرار دارد. در اين پژوهش داده هاي روزانه بارش 6 ايستگاه سينوپتيك فعال در استان خراسان جنوبي براي دوره 30ساله 1989-2018 مورد استفاده قرار گرفت. داده هاي سري هاي زماني بارش پس از كنترل كيفيت، از نظر همگني و يافتن نقاط شكست احتمالي، مورد آزمون قرار گرفت. در ادامه 11 شاخص حدي بارشي شامل 6 شاخص شدتي و 5 شاخص مدتي براي هريك از اين ايستگاه ها محاسبه شد. سپس روندهاي مشاهده شده در رخدادهاي حدي بارشي تعيين شد و نهايتا براي بررسي تاثير تغيير اقليم، معناداري روند در شاخص ها به كمك آزمون منكندال سنجيده شد. نتايج نشان داد در اكثر شاخص ها، روند كاهشي وجود دارد كه مقدار اين روند در شاخص هاي RX1day و RX5day(در بيرجند و نهبندان)،  R30mm(فردوس و نهبندان)، R10mm (بيرجند، نهبندان و بشرويه) و PRCPTOT (براي تمامي ايستگاه ها)؛ از لحاظ آماري معنادار است. علي رغم كاهش براي R20mm، SDII و R95p (بجز بشرويه در برخي شاخص ها)؛ رفتار اين شاخص ها در هيچ كدام از ايستگاه ها معنادار نيست و در ساير شاخص ها روند كاهشي معنادار فقط در يك ايستگاه مشاهده شده است. در مجموع با  محاسبه روند رخدادهاي حدي بارشي در ايستگاه‌هاي خراسان جنوبي، شاهد كاهش چشمگير و معناداري در بارش سالانه در كل سطح استان و روزهايي با بارش بيشتر از 10 ميلي متر، بيشترين مقدار بارش 1 روزه و نيز 5 روزه در نيمه شرقي استان در اثر تغيير اقليم هستيم كه لزوم مديريت و برنامه ريزي هر چه بيشتر در جهت استفاده بهينه از منابع آبي موجود را مي طلبد.