رابطه ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي با بهزيستي روان‌شناختي در دانش‌آموزان دختر: نقش ميانجي خودكارآمدپنداري

زمينه و هدف: با توجه به اهميت بهزيستي روانشناختي دانش آموزان و بررسي متغيرهاي مؤثر بر آن، پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر ميانجي خودكارآمد پنداري در رابطه ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي با بهزيستي رواني دانش آموزان انجام شده است. روش: روش اين پژوهش، توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعۀ آماري پژوهش شامل تمامي دانش آموزان دختر دوره يكم متوسطه ناحيه دو شهر همدان در سال تحصيلي 99-1398 بودند (تعداد: 1200). نمونه اين پژوهش با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي دومرحله اي و به تعداد 302 نفر انتخاب شد. براي گردآوري داده ها از پرسش نامه هاي ارﺿﺎي ﻧﯿﺎزﻫﺎي اساسي روانشناختي هفت لنگ و همكاران (1394)، بهزيستي روانشناختي ريف و كيس (1995)، و خودكارآمدپنداري عمومي شرر و مادوكس (1982) استفاده شد. براي تحليل داده ها از روش معادلات ساختاري با نرم افزار ايموس استفاده شد. يافته ها: نتايج حاصل از تحليل داده ها نشان داد كه ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي و خودكارآمدپنداري 63 درصد از واريانس بهزيستي روانشناختي را تبيين ميكنند. ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي 39 درصد واريانس خودكارآمدپنداري را تبيين ميكند و علاوه بر اين، خودكارآمدپنداري بر بهزيستي روانشناختي نوجوانان تأثير مثبت و معناداري دارد (0/001 p). همچنين نتايج حاكي از آن بود كه ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي از طريق خودكارآمدپنداري بر بهزيستي روانشناختي دانش آموزان تأثير غيرمستقيم دارد (0/001 p). نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين مطالعه ميتوان نتيجه گيري كرد كه مدل بهزيستي روانشناختي نوجوانان بر اساس ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي با ميانجي گري خودكارآمدپنداري از برازش مطلوبي برخوردار است. همچنين نتايج اين پژوهش نشان داد كه خودكارآمدپنداري در رابطه ارضاي نيازهاي اساسي روانشناختي و بهزيستي روانشناختي دانش آموزان، نقش مهمي دارد؛ بنابراين ارضاي نيازهاي اساسي دانش آموزان به افزايش خودكارآمدپنداري آنها منجر شده و در نتيجه ميتواند در افزايش بهزيستي روانشناختي دانش آموزان بسيار مؤثر باشد.