نقد ديدگاه آرتور جفري درباره مفهوم و مصاديق اسباط با تأكيد بر آيات قرآن كريم

قرآن كريم اسباط را براي اشاره به‌شماري از پيامبران دريافت‌كننده وحي و نيز قبايل دوازده‌گانه بني‌اسرائيل به‌كار برده است. آرتور جفري كه بر اساس ديدگاه نخست خويش، اسباطِ دريافت‌كننده وحي را پيامبران دوازده‌گانه يهود، معروف به انبيايِ صغار مي‌دانست، گمان كرده كه قرآن كريم با كاربرد اسباط به‌معناي قبايل دوازده‌گانه بني‌اسرائيل از يك سو، و يادكرد آنان به‌عنوان دريافت‌كنندگان وحي از سوي ديگر، انبياي صغار را با قبايل دوازده‌گانه بني‌اسرائيل درهم آميخته است. نسبت نادرستِ خلط بين مصاديقِ اسباط به قرآن بر انگاره بشري بودن آن استوار است. وي بعدها با تغيير ديدگاه خود درباره مصاديقِ اسباطِ دريافت‌كننده وحي، آنها را اشاره به پسران دوازده‌گانه يعقوب(ع) دانسته است. دلايل و قراين متعددي نشان مي‌دهد كه ديدگاه آرتور جفري درباره خلط مصاديق اسباط، به‌ويژه تطبيق آنان بر پسران دوازده‌گانه يعقوب‌(ع) و انبياي صغار، ناسازگار با روايت قرآن و ناشي از ناآشنايي وي با مفاهيم قرآني و اثرپذيري از روايتِ عهد عتيق است. نزول وحي بر اسباط، لزوم ايمان مسلمانان به آنها، يادكرد آنان در كنار پيامبران و نفي يهودي و مسيحي بودن آنها از يك سو، و گزارش قرآن درباره رفتار پسران يعقوب با پدر و برادرشان يوسف(ع) و نيز فرازهايي از تاريخ شرك‌آلود و كفرآميز حيات ديني يهود، به‌ويژه چگونگي برخورد آنان با انبيا از سوي ديگر نشان مي‌دهد كه اسباط دريافت‌كننده وحي نمي‌توانند همان قبايل بني‌اسرائيل يا برادران يوسف باشند و هويت جداگانه‌اي دارند. ايشان افراد معين و برگزيده‌اي از ميان نوادگان يعقوب(ع) بوده‌اند كه افزون بر استمرار نژادي، به اعتبار جانشيني آن حضرت، پيروان معنوي او نيز به‌شمار مي‌رفته‌اند. اين جانشينان و رهبران الهي، به احتمال زياد پس از يوسف(ع) و پيش از موسي‌(ع) در مصر و ميان بني‌اسرائيل رسالت داشته‌اند.